11 listopada – czy tylko w Polsce świętujemy? Każdego roku 11 listopada Polska staje się miejscem wyjątkowej zadumy i radości. To dzień, w którym wspominamy odzyskanie niepodległości po 123 latach zaborów, ale jednocześnie data ta ma znaczenie również poza naszym krajem. Warto więc zadać pytanie, czy tylko w Polsce 11 listopada jest dniem wolnym od pracy?

Skąd wzięło się nasze Święto Niepodległości?

Dzień 11 listopada ma w Polsce wymiar historyczny, jednak obywatele podchodzą do niego bardzo emocjonalnie. To właśnie tego dnia w 1918 roku Józef Piłsudski przejął władzę wojskową w Warszawie, a zarazem rozpoczął proces odbudowy suwerennego państwa polskiego po ponad wieku zaborów. Choć formalne uznanie niepodległości nastąpiło w różnych częściach kraju w nieco odmiennych terminach, właśnie 11 listopada przyjęto za symboliczny moment, w którym Polska powróciła na mapę Europy.

Święto to nie zostało jednak ustanowione od razu. Po odzyskaniu niepodległości Polska zmagała się z wojną polsko-bolszewicką, z kształtowaniem granic, a następnie z trudną rzeczywistością międzywojenną. Dopiero w 1937 roku Sejm II Rzeczypospolitej oficjalnie ogłosił 11 listopada Świętem Niepodległości.

Obchodzono je zaledwie dwa razy przed wybuchem II wojny światowej, po czym w okresie PRL-u zostało zniesione i zastąpione obchodami 22 lipca, czyli daty uchwalenia Manifestu PKWN. Dopiero w 1989 roku, wraz z upadkiem systemu komunistycznego, przywrócono 11 listopada jako najważniejsze święto narodowe Polaków.

W niepodległej Polsce 11 listopada w całym kraju organizowane są uroczystości, msze za ojczyznę, marsze, koncerty i wydarzenia patriotyczne. Ulice wypełniają się biało-czerwonymi flagami. Jednocześnie wielu Polaków zadaje sobie pytanie: czy tylko w Polsce ten dzień ma tak uroczysty charakter?

11 listopada – czy tylko w Polsce świętujemy? Utrudnienia w podróżach

To w pełni zrozumiałe, że w dobie globalnej mobilności ludzie zastanawiają się, gdzie jeszcze 11 listopada może być dniem wolnym od pracy. Wiele osób planuje wówczas podróże, weekendowe wyjazdy czy spotkania biznesowe, a zamknięte sklepy, urzędy i ograniczenia w komunikacji mogą mieć spore znaczenie w takich sytuacjach. Pytania nie wynikają jedynie z ciekawości, lecz z potrzeby skutecznego planowania.

I rzeczywiście, w różnych zakątkach świata 11 listopada ma swoje odrębne znaczenie, choć nie zawsze związane jest ono z niepodległością w sensie dosłownym.

11 listopada – czy tylko w Polsce świętujemy? Symbol pokoju

Najbardziej znanym na świecie świętem obchodzonym 11 listopada jest Dzień Pamięci (Remembrance Day), upamiętniający zakończenie I wojny światowej. O godzinie jedenastej, jedenastego dnia, jedenastego miesiąca 1918 roku, podpisano rozejm w Compiègne, kończący czteroletni konflikt, który pochłonął miliony istnień ludzkich. Właśnie ta symboliczna chwila stała się początkiem tradycji, którą dziś kultywuje wiele krajów anglosaskich.

W Wielkiej Brytanii, Kanadzie, Australii i Nowej Zelandii 11 listopada obchodzony jest jako Remembrance Day. W tych krajach ludzie przypinają do ubrań czerwone maki – symbol krwi przelanej na frontach I wojny światowej, inspirowany słynnym wierszem „In Flanders Fields”. O godzinie jedenastej w całym kraju obowiązuje minuta ciszy. Nie jest to dzień ustawowo wolny od pracy, ale ma ogromne znaczenie społeczne i emocjonalne.

W Francji i Belgii 11 listopada ma status święta państwowego i dnia wolnego od pracy. Francuzi obchodzą wówczas Jour d’Armistice, czyli Dzień Rozejmu, podczas którego prezydent składa wieniec przy Grobie Nieznanego Żołnierza pod Łukiem Triumfalnym w Paryżu. Ulice wypełniają się flagami trójkolorowymi, a szkoły i urzędy pozostają zamknięte.

W Belgii, która szczególnie mocno ucierpiała podczas I wojny światowej, dzień ten również jest poświęcony pamięci poległych żołnierzy.

Poza Europą

W Stanach Zjednoczonych 11 listopada to Veterans Day – Dzień Weteranów. Początkowo był to Armistice Day, podobnie jak w Europie, lecz po II wojnie światowej Amerykanie poszerzyli jego znaczenie, upamiętniając weteranów wszystkich konfliktów zbrojnych, nie tylko tych z lat 1914–1918.

To oficjalne święto federalne, dlatego urzędy, szkoły i niektóre instytucje są zamknięte. Na ulicach wielu miast odbywają się parady wojskowe, a weterani otrzymują specjalne wyróżnienia i zaproszenia na uroczystości w całym kraju.

Widać więc wyraźnie, że 11 listopada ma w świecie zachodnim charakter uniwersalny. Choć Polska świętuje odzyskanie niepodległości, inne kraje wspominają tego dnia ofiary wojny i cieszą się pokojem, który nastał po jednym z najtragiczniejszych okresów w historii ludzkości.

11 listopada – czy tylko w Polsce świętujemy? Inne święta w listopadzie

Warto przyjrzeć się także krajom, które obchodzą swoje święta narodowe w dniach sąsiadujących z 11 listopada. Z punktu widzenia podróżnych i obserwatorów międzynarodowych kalendarzy, listopad jest miesiącem bogatym w daty o państwowym znaczeniu.

Europa

Finlandia ma swoje święto niezależności 6 grudnia, ale już 10 listopada obchodzi Dzień Ojczyzny i Weteranów Wojennych, przypominający o bohaterstwie narodu w walce z Sowietami. Choć nie jest to dzień wolny od pracy, ma on duże znaczenie patriotyczne i emocjonalne.

W Czechach 28 października to rocznica powstania Czechosłowacji w 1918 roku, a więc również święto niepodległości, które w pewien sposób koresponduje z polskim 11 listopada. Dla naszych południowych sąsiadów to również czas refleksji nad drogą do wolności po rozpadzie monarchii austro-węgierskiej.

Inne państwa i kontynenty

W Angoli 11 listopada również jest dniem niepodległości, lecz z zupełnie innego powodu niż w Polsce. Tego dnia w 1975 roku kraj ten uzyskał suwerenność po długiej walce z portugalskim kolonializmem. W Angoli 11 listopada jest więc dniem wolnym od pracy, pełnym parad, koncertów i uroczystości państwowych, upamiętniających narodziny nowego państwa afrykańskiego.

Nieco wcześniej, 9 listopada, w Kambodży obchodzone jest Święto Niepodległości, upamiętniające uzyskanie wolności spod francuskiego protektoratu w 1953 roku. Ulice stolicy, Phnom Penh, ozdabiane są flagami i portretami byłych monarchów, a uroczystości państwowe mają podniosły, lecz jednocześnie radosny charakter.

11 listopada w perspektywie międzynarodowej

Wspólna data nie zawsze oznacza wspólny sens. Dla Polaków 11 listopada to dzień dumy i refleksji nad narodową tożsamością. Dla Francuzów i Brytyjczyków ma z kolei charakter zadumy nad kruchością pokoju. Amerykanie wyrażają wtedy wdzięczność wobec tych, którzy służyli ojczyźnie. Z kolei dla Angolczyków ten dzień ma wymiar pamiątki triumfu nad kolonializmem.

Okazuje się, że ten sam dzień może mieć świąteczny charakter w wielu krajach, jednak w różnych kontekstach. Pokazuje to, jak historia splata losy narodów, a wspólne daty w pewien sposób unifikują społeczności z trudną przeszłością. 11 listopada przypomina, że wolność nigdy nie jest dana raz na zawsze, a  to obowiązek wobec przyszłych pokoleń.

Warto też zauważyć, że w dobie globalizacji znaczenie świąt narodowych ulega przemianom. Coraz częściej stają się one nie tylko dniem wspomnień, ale i momentem refleksji nad tym, czym jest patriotyzm we współczesnym świecie. W Polsce to dzień wolny od pracy, ale również czas spotkań rodzinnych, koncertów i wydarzeń artystycznych, które łączą przeszłość z teraźniejszością.

11 listopada – czy tylko w Polsce świętujemy? – Podsumowanie

W Polsce 11 listopada symbolizuje odrodzenie państwa po latach niewoli, w krajach zachodnich upamiętnia koniec wojny i początek pokoju. Wiele osób na świecie słusznie zastanawia się, czy tylko w Polsce 11 listopada jest świętem narodowym, bo data ta rzeczywiście ma globalne znaczenie. Choć powody do świętowania są różne, idea pozostaje wspólna.

Wszyscy chcemy cieszyć się z wolności i jednocześnie zachować pamięć o tych, którzy o nią walczyli.