Ageizm w IT

Ageizm

Ageizm w IT

Choć żadna firma się do tego nie przyzna, ageizm w miejscu pracy to norma. Pisaliśmy już o pokrewnym zjawisku, jakim jest adultyzm. Ale czy tylko młodzi spotykają się z nierównym traktowaniem? Jak wygląda ageizm w IT?

Ageizm, czyli dyskryminacja ze względu na wiek, to o wiele bardziej rozpowszechniony problem niż adultyzm. Pomimo stale wydłużającej się sprawności ludzkiej (zarówno fizycznej jak i umysłowej), niektórzy mają problem ze znalezieniem i utrzymaniem pracy już po czterdziestce. Dlaczego tak się dzieje? Jak odróżnić uzasadnioną selekcję pracowników od uprzedzenia?

Sprawność fizyczna

Pewne zawody wymagają odpowiedniej kondycji fizycznej oraz odporności na warunki panujące w miejscu pracy. W tych przypadkach trudno zatem mówić o dyskryminacji, gdyż pracodawca musi upewnić się co do bezpieczeństwa pracowników. Z upływem lat spada odporność ludzkiego organizmu na pewne czynniki, na przykład na nienaturalną pozycję przyjmowaną na danym stanowisku, na obciążenie mięśni i stawów (np. podczas przenoszenia ciężkich przedmiotów). Bardziej we znaki dają się także warunki atmosferyczne, zapylenie itp.

Należy jednak w tym przypadku pamiętać o indywidualnej kondycji każdego z pracowników. Nie tylko wiek determinuje ludzką sprawność. Niejeden 50-latek prowadzący zdrowy styl życia mógłby zawstydzić w tej kwestii 30-latków. Najbardziej obiektywną podstawą do doboru załogi jest zatem seria badań przeprowadzanych w regularnych odstępach czasach. Wówczas powodem wyboru takich a nie innych pracowników będzie tylko i wyłącznie wynik ich ewaluacji, a nie przekonania pracodawcy.

Ageizm w pracy

Są jednak takie zawody, których obowiązki nie mają aż tak obciążającego fizycznie charakteru. Istnieje szereg obowiązków, które mogą być wykonywane z powodzeniem przez osoby w wieku przedemerytalnym. Co więcej, ich doświadczenie wynikające z wieloletniego funkcjonowania na rynku pracy powinno w założeniu stanowić sporą wartość dla firm. W praktyce jest jednak inaczej, ponieważ statystyki wskazują na ogólny spadek zarobków po 50 roku życia. Nawet osoba pozostająca cały czas na tym samym stanowisku może z zarabiać z każdym rokiem mniej.

Ageizm w IT

Bardzo jaskrawym przypadkiem dyskryminacji ze względu na wiek jest sytuacja pracowników w branży IT. Panuje ogólne przekonanie, iż technologie informacyjne potrzebują bardzo młodej kardy, która będzie wciąż na bieżąco z najnowszymi trendami i rozwiązaniami. Z drugiej strony ten rynek pracy rozwinął się już znacznie w latach 90, zatem sam w sobie nie jest całkiem nowy. To trzydzieści lat doświadczenia, które obecni pięćdziesięciolatkowie mogli zebrać w trakcie pracy w IT. Tacy pracownicy często są niedoceniani ze względu na błędne przekonanie o utracie wraz z wiekiem potrzebnej elastyczności.

Ageizm w IT ma także odzwierciedlenie w płacach. Statystyki wskazują na znaczny spadek zarobków u osób posiadających ponad dwudziestoletni staż pracy w branży. To potęguje wrażenie braku zasadności owej niechęci do starszych programistów. Długi okres czynnej pracy w zawodzie świadczy wszakże o stałym kontakcie z aktualnymi technologiami. To dodatkowa przewaga nad młodszymi pracownikami, gdyż pozwala uzyskać perspektywę i porównanie skuteczności różnych rozwiązań na przestrzeni lat oraz większą zdolność przewidywania potencjalnych problemów. Sama praca przy komputerze, choć niezbyt zdrowa, nie nastręcza większych trudności fizycznych. Osoby o mocno ograniczonej mobilności mogą ją swobodnie wykonywać, a poza tym istnieje wiele sposobów na dostosowanie stanowiska dla własnej wygody i zdrowia.

Zarówno fizyczna jak i psychiczna niewydolność osób po 50 w branży IT nie może zatem stanowić argumentu dla zaistniałej sytuacji. Pozostaje więc jeden wniosek: w branży panuje ageizm windujący szanse na zatrudnienie i awans najmłodszym grupom pracowników.

Ageizm w innych branżach

Oczywiście nie tylko IT podlega temu trendowi. Wiele zawodów technicznych wykazuje niczym nieuzasadnione spadki płac po przekroczeniu pewnej granicy wiekowej. Według platformy Hired.com, obniżenie zarobków następuje po osiągnięciu 50 roku życia. Sześćdziesięciolatkowie zarabiają już średnio 10 000 dolarów rocznie mniej niż osoby przed pięćdziesiątką. Od początku pracy w zawodzie pracownicy techniczni stale podwyższają swoje pensje, co zwykle związane jest ze zdobywaniem koniecznego doświadczenia. Po 50 przestaje się nagle ono liczyć i zarobki się zmniejszają. (źródło: https://hired.com/state-of-salaries-2017)

W 2021 roku Biuro Reklamy Telewizji Polskiej przeprowadziło badanie dotyczące wieku aktorów występujących w spotach. Okazało się, że tylko 13% występujących przekroczyło 50 rok życia. O czym to świadczy? Prawdopodobnie o lepszym „sprzedawaniu się” młodości, którą widzowie chętniej oglądają. Samo zatrudnienie w aktorstwie to potwierdza, ponieważ najłatwiej o pracę w tym zawodzie osobom atrakcyjnym i długo wyglądającym młodo. Choć doświadczenie ma wciąż ogromne znaczenie dla popularności i oceny samego aktora, jego wiek powinien nie mieć odzwierciedlenia w wyglądzie zewnętrznym. W kinie szczególnie widoczny jest ageizm w stosunku do kobiet. O ile ról dla mężczyzn po 60 pojawia się dość sporo, kobiety w tym samym wieku mają już spory problem z uzyskaniem angażu. Co więcej, ukształtował się zwyczaj tworzenia aktorskich par filmowych, w których kobieta musi być co najmniej 10 lat młodsza od mężczyzny. (źródło: https://naekranie.pl/artykuly/ageizm-w-kinie)

Ageizm w IT i innych branżach – podsumowanie

W artykule dotyczącym adultyzmu pokazywaliśmy przykłady dyskryminacji osób młodych. Ageizm w formie dyskryminacji starszych stanowi jednak o wiele bardziej rozpowszechniony problem. Jego źródło leży nie tylko w fizycznych i psychicznych ograniczeniach osób starszych. Ogromne znaczenie ma tu mentalność kształtowana przez lata poprzez różne środki masowego przekazu.

Społeczeństwu przekazuje się (często w sposób pośredni, odwołujący się do podświadomości), że starość jest brzydka, bezproduktywna i niewarta uwagi. I że następuje po 50 roku życia, mimo że wiek emerytalny rozpoczyna się dopiero po 60. Lekiem na ageizm może być jedynie odwrócenie medialnego dyskursu oraz pozytywne ukazywanie każdej grupy wiekowej z naciskiem na jej mocne strony i to, co może zaoferować społeczeństwu. Tylko w ten sposób jesteśmy w stanie wyplenić krzywdzące uprzedzenia zarówno w stosunku do młodszych jak i starszych.

pl_PLPolish