Co to jest vishing?
Mamy kolejną obco brzmiącą nazwę do przetłumaczenia. Co to jest vishing? To kolejne niebezpieczeństwo czyhające na mniej czujnych użytkowników telefonów. Podpowiadamy, jak je rozpoznać i jak się odpowiednio chronić.
Co to jest vishing?
Vishing, czyli skrót od “voice phishing”, to forma oszustwa telefonicznego, w której przestępcy podszywają się pod zaufane instytucje, aby wyłudzić od ofiar poufne informacje. Najczęściej wykradane w ten sposób są wrażliwe dane osobowe lub dane do logowania. Vishing łączy elementy tradycyjnych oszustw telefonicznych z użyciem nowoczesnej technologii. Jednak to psychologiczna manipulacja czyni go szczególnie niebezpiecznym.
Jak działa vishing?
Vishing często zaczyna się od niespodziewanego telefonu, w którym dzwoniący podaje się za pracownika banku, przedstawiciela firmy technologicznej lub innego zaufanego źródła. Oszuści mogą używać technologii VoIP (Voice over IP), co pozwala im na manipulowanie numerami telefonów, aby wyglądały na autentyczne. Celem jest przekonanie ofiary do ujawnienia danych osobowych, numerów kart kredytowych, loginów do konta bankowego lub innych wrażliwych informacji.
Jak rozpoznać próbę vishingu?
Jeśli często odbieramy połączenia z obcych numerów (np. w związku z charakterem pracy), może być szczególnie trudno uchronić się przed tego typu oszustwem. Istnieje kilka sygnałów ostrzegawczych, które mogą wskazywać na próbę vishingu:
Nieoczekiwane telefony
Niespodziewany telefon od rzekomego pracownika banku czy innej instytucji powinien spowodować zapalenie się czerwonej lampki. Banki najczęściej wysyłają powiadomienia push z aplikacji lub wiadomości e-mail. W razie podejrzanych ruchów na koncie najczęściej blokują transakcje i czekają na kontakt ze strony użytkownika. Bardzo rzadko pracownicy sami dzwonią do klientów.
Pilne żądania
To jedna z najpopularniejszych form manipulacji. Dzwoniący twierdzi, że musisz natychmiast podjąć jakieś działanie. Na przykład zablokowano twoje konto bankowe lub ktoś próbuje się na nie włamać. Jeśli czujesz, że rozmówca naciska na zbytni pośpiech, natychmiast przerwij połączenie.
Prośby o poufne informacje
Jeśli rozmówca prosi o podanie numeru konta, hasła lub kodu PIN przez telefon, absolutnie tego nie rób. Zdarzają się także pytanie o nieco bardziej „niewinne” dane, na przykład nazwisko, wiek lub historię korzystania z konkretnych usług (np. kredytowych). Pamiętaj, że obecnie każda informacja może zostać sprzedana i stanowi łakomy kąsek np. dla profilowania w celach reklamowych. Nie ujawniaj zatem nic bez potrzeby.
Brak szczegółów i niedoinformowanie
Dzwoniący nie potrafi podać szczegółowych informacji na temat twojego konta lub sytuacji, w której rzekomo się znajdujesz. Świetnym sposobem na wykrycie vishingu jest „kontratak”. Zamiast tylko odpowiadać na pytania rozmówcy, sam/a je zadawaj. Jeśli osoba po drugiej stronie słuchawki odpowiada ogólnikowo lub nie wykazuje się odpowiednią wiedzą, prawdopodobnie jest oszustem.
Jak się chronić przed vishingiem?
Ochrona przed vishingiem wymaga kilku prostych, ale skutecznych kroków:
– Nie ujawniaj poufnych informacji przez telefon. Zawsze bądź ostrożny podczas przekazywanie danych osobowych lub finansowych telefonicznie. Najlepiej nie rób tego wcale lub tylko wtedy, gdy sam dzwonisz, by załatwić jakąś sprawę.
– Zawsze weryfikuj tożsamość dzwoniącego. Jeśli masz wątpliwości, zakończ rozmowę i samodzielnie zadzwoń do instytucji, aby potwierdzić, czy próbowali się z tobą skontaktować. Nie ponawiaj jednak połączenia od razu, gdyż możesz zostać przekierowany do oszusta podszywającego się pod zaufany numer. Spróbuj zadzwonić z innego telefonu lub wykonać najpierw kilka innych połączeń, np. do znajomych.
– Używaj zaufanych numerów telefonów. Korzystaj tylko z numerów telefonów oficjalnie podanych na stronach internetowych instytucji. Czytaj także komunikaty ostrzegające o pojawiających się aktualnie oszustwach.
– Zgłaszaj podejrzane telefony. Informuj swoją instytucję finansową oraz odpowiednie organy ścigania o próbach oszustwa. Wpisuj numery na odpowiednich stronach służących do rozpoznawania numerów telefonów. W razie wątpliwości sprawdzaj na nich także łączące się z Tobą numery.
Co robić, jeśli padłeś ofiarą vishingu?
Jeśli podejrzewasz, że padłeś ofiarą vishingu, natychmiast podejmij następujące kroki:
Skontaktuj się z instytucją finansową, jeśli oszustwo miało związek właśnie z nią. Powiadom swój bank o sytuacji i sprawdź konto w poszukiwaniu nieautoryzowanych transakcji.
Zmień hasła. Szybko zabezpiecz dostęp do swoich kont, zwłaszcza tych związanych z usługami finansowymi i pocztą elektroniczną.
Zgłoś oszustwo. Niezwłocznie powiadom odpowiednie organy ścigania oraz instytucje ochrony konsumentów o incydencie. Tylko w ten sposób można ograniczyć zasięg działania oszustów.
Wymiar społeczny
Obserwujemy ogromny wzrost prób wyłudzenia pieniędzy i danych za pomocą nowoczesnych technologii. Odkąd korzystamy z bankowości internetowej oraz odpowiednich aplikacji w smartfonach, oszustwa przez telefon posypały się istną lawiną. Jakie ten trend może mieć konsekwencje społeczne? Z całą pewnością wpływa na brak wzajemnego zaufania oraz wzmaga rezerwę i niechęć do rozmów telefonicznych. Podczas gdy jeszcze kilkanaście lat temu dzwonienie do obcych osób było normą, obecnie wydaje się coraz mniej naturalne.
Nowa rzeczywistość
Młodsze pokolenia preferują komunikację poprzez czaty, maile oraz smsy. Przed podjęciem próby połączenia telefonicznego często wysyłamy wiadomość, która o niej uprzedza i niejako nas anonsuje. Coraz częściej decydujemy się też na połączenia video ze zweryfikowanych kont w mediach społecznościowych. Rozmówca dokładnie wie wówczas, kto dzwoni i czego spodziewać się po konkretnym połączeniu. Ilość oszustw dokonywanych przez telefon oraz natrętnych telemarketerów doprowadziła do wielu absurdów. Obecnie właściciel telefonu przed odebraniem go, sprawdza w wyszukiwarce opinie na temat danego numeru.
Skutki vishingu pojawiają się zatem nie tylko w sferze utraty pieniędzy lub wyłudzenia danych osobowych. Wzrasta nieufność społeczna oraz strach przed obcymi. Telefony przestają już pełnić funkcję łącznika i narzędzia do rozmów audio. Osoby starsze odczuwają jeszcze większą niechęć do nauki obsługi nowych gadżetów i narzędzi, gdyż obawiają się licznych oszustw.
Co to jest vishing? Podsumowanie
Vishing to coraz bardziej powszechny i wyrafinowany sposób oszustwa, który wymaga naszej czujności i ostrożności. Starajmy się jednak nie tylko dbać o własne bezpieczeństwo, ale także edukować innych. Przede wszystkim wspierajmy dzieci oraz osoby starsze w zakresie korzystania z nowoczesnych technologii. Należy upewnić się, że znają potencjalne niebezpieczeństwa i będą wiedzieć, jak w przyszłości odpowiednio zareagować.
Polecamy także:
Polish