Fonoholizm u dzieci
Usilnie walczymy z niesłabnącym w społeczeństwie problemem uzależnienia od alkoholu, papierosów czy substancji psychoaktywnych. Co jednak z nadmiernym przywiązaniem do technologii? Wszak zapadają na nie już najmłodsi. Fonoholizm u dzieci – czym jest i jak mu zapobiec? Jak sprawdzić, czy ktoś jest uzależniony od telefonu?
Wraz z dynamicznym rozwojem technologii, dzieci coraz wcześniej mają dostęp do różnorodnych urządzeń elektronicznych, a telefony komórkowe stają się powszechniejsze wśród najmłodszych. Zjawisko, które można nazwać „telefonoholizmem” lub „fonoholizmem” w kontekście dzieci, zaczyna być przedmiotem zainteresowania rodziców, nauczycieli i ekspertów ds. zdrowia psychicznego. Fonoholizm u dzieci to nadmierne korzystanie z telefonów komórkowych, które może prowadzić do szeregu problemów zdrowotnych i społecznych.
Co to jest fonoholizm? Jakie są objawy fonoholizmu?
Telefonoholizm u dzieci można zdefiniować jako uzależnienie od korzystania z telefonu komórkowego, które negatywnie wpływa na ich codzienne funkcjonowanie. Najmłodsi phonoholicy mogą mieć trudności w skupieniu uwagi i utrzymywaniu zdrowych relacji społecznych. Bardzo często doświadczają również negatywnych skutków zdrowotnych, takich jak problemy ze snem czy wzmożona drażliwość. Pierwsze niepokojące objawy uzależnienia to potrzeba codziennego korzystania ze smartfona oraz rozdrażnienie pojawiające się, gdy ten jest poza zasięgiem. Dodatkowo warto obserwować, czy dziecko używa urządzenia do rozmów z rówieśnikami lub zdobywania wiedzy, czy tylko kompulsywnie przegląda media społecznościowe lub gra w gry. Nie bez znaczenia są także pory użytkowania tego typu urządzeń. Czy telefon jest pierwszą rzeczą, po jaką sięga dziecko po przebudzeniu? Czy to jedyny sposób na wyciszenie przed snem? Wplatanie smartfona w codzienną rutynę może mieć bardzo niebezpieczne, uzależniające skutki.
Fonoholizm u dzieci – skutki
Nadmierne korzystanie z telefonów komórkowych przez dzieci może mieć sporo negatywnych następstw. Wśród najczęstszych można wymienić:
Do czego prowadzi fonoholizm? Zaburzenia snu
Regularne korzystanie z telefonu przed snem może zakłócać rytm dobowy i prowadzić do problemów ze snem. Wynika to przede wszystkim z ekspozycji na niebieskie światło emitowane przez wiele urządzeń elektronicznych.
Do czego prowadzi fonoholizm? Problemy z koncentracją
Nadmierne korzystanie z telefonów może wpływać na zdolność koncentracji i skupienia uwagi. Winne są temu przede wszystkim popularne ostatnio kilkusekundowe filmiki, np. Reelsy lub TikToki. Czas skupienia dzieci i młodzieży drastycznie spadł w ostatnich latach, a to może negatywnie wpływać na wyniki szkolne oraz inteligencję.
Do czego prowadzi fonoholizm? Zaburzenia społeczne
Telefony często zastępują naturalne interakcje międzyludzkie oraz ograniczają spotkania „w realu”. Wśród użytkowników mogą zatem pojawić się problemy w nawiązywaniu i utrzymywaniu zdrowych relacji z rówieśnikami oraz w rozwijaniu umiejętności interpersonalnych.
Do czego prowadzi fonoholizm? Problemy zdrowotne
Właściwie żadne urządzenie elektroniczne nie jest całkowicie obojętne dla naszego zdrowia i samopoczucia. Jeśli korzystamy z nich w sposób umiarkowany, nie powinniśmy się specjalnie martwić. Jeśli jednak młody człowiek już od najmłodszych lat poświęca swoim gadżetom po kilka godzin dziennie, grozi to poważnymi konsekwencjami dla jego zdrowia. Nadmierne korzystanie z telefonów może prowadzić do częstych bólów głowy, problemów z widzeniem czy zespołu nadwrażliwości na bodźce. Także wspomniane już wcześniej zaburzenia snu oraz przestawienie naturalnego rytmu dobowego negatywnie wpływa na ogólną kondycję organizmu, poziom energii i odporność.
Do czego prowadzi fonoholizm? Problemy psychiczne
To element problemów zdrowotnych, którego nie mogliśmy nie wyróżnić. W obliczu stale rosnących zaburzeń psychicznych wśród dzieci i młodzieży, należy na ten aspekt zwrócić szczególną uwagę. Choć telefony dają nam ogromne możliwości komunikacji, zdobywania wiedzy i rozrywki, ich używanie ma także ciemne strony, jeśli chodzi o umysł ludzki. To np. nadmierna izolacja, brak bezpośredniego kontaktu ze światem zewnętrznym, brak ruchu, szybkie dostarczanie sobie „nagród” w postaci gier lub filmików. To także ciągłe przeglądanie „idealnego życia” influencerów i znajomych w mediach społecznościowych. Wszystko to na dłuższą metę może przyczynić się do rozwinięcia stanów lękowych czy zaburzeń nastroju.
Fonoholizm u dzieci – przyczyny uzależnienia
Istnieje wiele czynników, które mogą przyczynić się do rozwoju telefonoholizmu u dzieci. Zaczyna się zazwyczaj od niewinnych gier na telefonie, które odbywają się pod okiem rodziców. Tu właśnie uwypukla się brak ograniczeń rodzicielskich. Jeśli nikt nie ustali jasnych zasad dotyczących korzystania z telefonów komórkowych, dzieci nie wiedzą, że istnieją jakieś granice. Nie mają także świadomości, że stałe korzystanie z telefonu może być dla nich niebezpieczne.
Drugim bardzo częstym powodem phonoholizmu wśród dzieci jest przykład brany od dorosłych. Jeśli sami są uzależnieni od telefonu, pociechy błyskawicznie przejmują te negatywne wzorce. Młodzi ludzie nie widzą także, że istnieją alternatywne formy spędzania wolnego czasu, odreagowywania stresu lub kontaktu ze światem zewnętrznym.
Uzależnienie od telefonu może mieć także o wiele głębsze, psychologiczne korzenie. Często smartfon staje się ucieczką przed problemami codzienności, takimi jak problemy w szkole lub w domu. Odrzucenie przez rówieśników lub rodzinę, brak poczucia własnej wartości, wrażenie przytłoczenia obowiązkami i problemami – przed tym dzieci często uciekają w świat wirtualny. Zdarza się zatem, iż dojście do właściwej przyczyny uzależnienia wymaga rozmowy ze specjalistą.
Fonoholizm – zapobieganie i leczenie
Aby przeciwdziałać telefonoholizmowi u dzieci, istotne jest, aby rodzice, nauczyciele i opiekunowie byli świadomi tego zagrożenia. Od czego należy zacząć profilaktykę i leczenie tego typu uzależnień?
– Ustalanie jasnych zasad Ważne są dopasowane i stale egzekwowane limity korzystania z telefonu. Codzienna rutyna nie powinna w żadnym momencie bazować na użytkowaniu telefonu.
– Edukacja rodziców – Rodzice powinni być świadomi potencjalnych zagrożeń związanych z nadmiernym korzystaniem z telefonów i monitorować aktywność swoich dzieci. To także do nich należy codzienne dawanie dobrego przykładu.
– Alternatywne zajęcia – Zachęcanie dzieci do angażowania się w różnorodne zajęcia, takie jak sport, rozwijanie umiejętności artystycznych, czytanie lub granie w gry planszowe skutecznie odciąga ich uwagę od smartfonów. Uczy także lepszych sposobów na regulowanie własnych emocji oraz pokazuje, że można mieć bardziej wartościowe zainteresowania niż śmieszne filmiki i gry.
– Wsparcie psychologiczne – W przypadku, gdy dziecko już wykazuje objawy uzależnienia, ważne jest udzielenie mu wsparcia psychologicznego. Pamiętajmy, że phonoholizm to tak samo poważna sprawa jak inne uzależnienia i często nie poradzimy sobie z nim na własną rękę. Tym bardziej nie uczyni tego dziecko. Bardzo często potrzebne będzie wsparcie terapeuty, które z dużym prawdopodobieństwem obejmie cała rodzinę.
– Empatia i małe kroki – Ważne w trakcie leczenia dziecka z nałogu jest pamiętanie o tym, jak trudny jest to dla niego proces. Być może odbieramy mu to, co chwilowo daje jedyną ucieczkę od rzeczywistości i jedyną w miarę szybko osiągalną radość. Nie bądźmy zatem zbyt surowi i pomóżmy stopniowo przestawić się na inne formy rozrywki, inne sposoby regulowania emocji i inne nawyki. Zwyczajny „szlaban” na telefon wzbudzi jedynie agresję i zrodzi niepotrzebne konflikty oraz wzajemną niechęć. A przecież kluczowe w całym procesie jest zachowanie zaufania dziecka w stosunku do rodzica oraz poczucie, że ma ono w kimś oparcie.
Fonoholizm u dzieci – podsumowanie
Fonoholizm lub telefonoholizm u dzieci niewątpliwie stanowi wyzwanie współczesnego społeczeństwa cyfrowego. Urządzenia, które z założenia miały ułatwić nam życie, obecnie przysparzają coraz więcej problemów. Konieczne jest zatem ścisłe monitorowanie sposobu, w jaki młodzi ludzie korzystają ze smartfonów oraz czasu codziennie na to poświęcanego. Tylko wówczas będziemy w stanie odpowiednio szybko zareagować, gdy do naszych domów zacznie wkradać się ten bardzo „nowoczesny” nałóg. Co jednak jeszcze ważniejsze – zacznijmy zmiany na lepsze od siebie samych. Zwróćmy najpierw uwagę, czy przypadkiem sami nie jesteśmy uzależnieni i zmniejszajmy własny dzienny czas obcowania z elektroniką. Dopiero później możemy wymagać od innych wprowadzania tych samych ograniczeń.
Zapraszamy do lektury innych naszych artykułów:
Polish