16 czerwca 2025

Jak myć owoce i warzywa?

Brudne owoce i warzywa mogą być źródłem szkodliwych substancji i drobnoustrojów. Samo opłukanie wodą często nie wystarcza, by pozbyć się pestycydów, bakterii czy resztek ziemi. Jak myć owoce i warzywa oraz inne produkty spożywcze zanim trafią na talerz?

Dlaczego warto myć owoce i warzywa przed jedzeniem?

Owoce i warzywa, zanim trafią do sklepów, przechodzą długą drogę: od uprawy przez zbiór, transport i magazynowanie. W tym czasie mogą mieć kontakt z wieloma zanieczyszczeniami. Na ich powierzchni mogą znajdować się bakterie (takie jak E. coli, Salmonella czy Listeria), wirusy, jaja pasożytów, a także chemikalia, w tym pestycydy i środki konserwujące.

Spożywanie nieumytych produktów może prowadzić do zatrucia pokarmowego, reakcji alergicznych, a w przypadku osób o obniżonej odporności, poważniejszych powikłań zdrowotnych. To znaczy, że powinniśmy przykładać większą wagę do czystości wszystkiego, co jemy. To istotny element dbania o zdrowie i bezpieczeństwo całej rodziny.

Najczęstsze błędy przy myciu owoców i warzyw

Wiele osób myje owoce i warzywa zbyt pobieżnie lub niewłaściwymi metodami. Najczęstsze błędy to:

Krótkie opłukanie pod zimną wodą bez jakiegokolwiek tarcia czy namaczania
Mycie dopiero po obraniu, co zwiększa ryzyko przeniesienia bakterii do wnętrza
Używanie detergentów do naczyń – chemia domowa nie jest przeznaczona do kontaktu z żywnością i może zaszkodzić zdrowiu
Brak mycia produktów ekologicznych – mimo braku pestycydów, nadal mogą być zanieczyszczone biologicznie

Ważne jest, by dostosować sposób czyszczenia do rodzaju żywności. Inaczej bowiem potraktujemy sałatę, a inaczej twarde jabłko. Właśnie dlatego przedstawiamy różne metody dla odmiennych produktów spożywczych.

Jak skutecznie myć warzywa liściaste i sałatę?

Zielone warzywa liściaste, takie jak sałata, szpinak czy rukola, są szczególnie narażone na zanieczyszczenia, ponieważ mają wiele zakamarków, w których może gromadzić się brud.

Sposób mycia:

Oddzielić liście i usuń zewnętrzne warstwy.
Zanurzyć w misce z zimną wodą i dokładnie opłukać każdy liść.
Jeśli warzywa są bardzo brudne, zmienić wodę i powtórzyć proces.
Można dodać do wody łyżkę octu jabłkowego – to pomoże zneutralizować bakterie.
Osuszyć warzywa papierowym ręcznikiem lub użyć wirówki do sałaty.

Jak usunąć pestycydy z jabłek, winogron i cytrusów?

Twarde owoce i warzywa mają często woskowaną powierzchnię oraz pozostałości środków ochrony roślin. Woda z kranu nie radzi sobie z nimi skutecznie.

Domowe sposoby na usuwanie pestycydów:

Soda oczyszczona

Namocz produkty w wodzie z dodatkiem jednej łyżki sody oczyszczonej (na 1 litr) przez 12–15 minut, następnie dokładnie spłucz.

Ocet spirytusowy

Przygotuj roztwór z jednej części octu i trzech części wody. Zamocz owoce na kilka minut, potem wypłucz w czystej wodzie.

Płyn z cytryną i sodą

Wymieszaj sok z jednej cytryny, łyżkę sody i szklankę wody – powstałą mieszanką możesz przetrzeć owoce przy użyciu miękkiej gąbki.

Twarde skórki warto także szczotkować szczoteczką do warzyw – szczególnie ziemniaki, marchew czy buraki.

Jak myć owoce jagodowe, maliny i truskawki, by ich nie zniszczyć?

Delikatne owoce łatwo ulegają uszkodzeniu, dlatego trzeba je myć z wyjątkową ostrożnością. Jakich zasad należy przestrzegać w ich przypadku?

Mycie tuż przed spożyciem, w innym wypadku wcześniej tracą świeżość i zaczynają pleśnieć.
Nie należy wkładać ich pod silny strumień wody, zamiast tego zanurzyć na chwilę w misce.
Można dodać do wody odrobinę octu jabłkowego (ok. 1 łyżka na 500 ml), który pomoże zabić drobnoustroje.
Po umyciu dobrze jest delikatnie osuszyć owoce papierowym ręcznikiem lub zostawić na sicie.

Czy trzeba myć produkty ekologiczne?

Choć produkty ekologiczne nie zawierają pestycydów syntetycznych, wciąż mogą być zanieczyszczone biologicznie. Bakterie, jaja pasożytów, kurz czy ziemia są bowiem obecne niezależnie od sposobu uprawy. Produkty te również bywają dotykane przez wiele osób w sklepie lub na targu. Nie mamy pewności, jakie patogeny znajdowały się na ich dłoniach.

Z tego względu ekologiczne warzywa i owoce należy myć z taką samą dokładnością jak te pochodzące z upraw konwencjonalnych.

Czym najlepiej myć warzywa i owoce?

Podsumowując najskuteczniejsze domowe środki do mycia żywności:

Czysta, bieżąca woda do wstępnego płukania i spłukiwania resztek.
Soda oczyszczona neutralizująca pestycydy i część bakterii.
Ocet spirytusowy lub jabłkowy, który działa antybakteryjnie.
Sok z cytryny wspomagający usuwanie bakterii i poprawiający zapach.
Szczoteczka do warzyw – przydatna do produktów o twardej skórce.
Miska lub sito do moczenia lub odcedzania delikatnych produktów.

Nie zaleca się stosowania detergentów kuchennych ani środków do mycia naczyń. Pozostają bowiem na powierzchni żywności i na dłuższą metę mogą okazać się szkodliwe.

Jak myć owoce i warzywa? – Podsumowanie

Mycie owoców i warzyw, choć często bagatelizowane, stanowi podstawowy element dbania o bezpieczeństwo żywności. Właściwe techniki i naturalne środki pozwalają skutecznie usunąć pestycydy i drobnoustroje bez użycia chemii. Istnieje cały szereg różnych sposobów, które można dopasować do rodzaju produktów oraz własnej wygody. Warto poświęcić kilka minut więcej, by mieć pewność, że to, co trafia na talerz, jest naprawdę czyste i bezpieczne.