Szkoły zdalne w Polsce

W ostatnich latach zauważalny jest dynamiczny rozwój technologii, który wywarł istotny wpływ na różne dziedziny życia, w tym na edukację. Jednym z najbardziej widocznych efektów tej transformacji jest rosnące znaczenie edukacji za pośrednictwem internetu. Szkoły zdalne w Polsce – czy warto się do nich zapisywać?

 

Szkoły zdalne w Polsce – nagły rozwój

W Polsce, podobnie jak na całym świecie, systemy edukacyjne dostosowują się do nowej rzeczywistości, wdrażając coraz więcej rozwiązań opartych na zdalnym nauczaniu. Coraz więcej uczelni umożliwia odbywanie studiów zaocznych poprzez zajęcia i testy online. Tylko część wykładów i ćwiczeń oraz sesje egzaminacyjne odbywają się podczas zjazdów. Od kilku lat istnieją nawet licea, w których nauka organizowana jest w sposób całkowicie zdigitalizowany. Nie istnieją nawet placówki, do których uczniowie mogliby się udać, chcąc odbyć zajęcia stacjonarne. Wszystkie aspekty nauki sprowadzone zostały do platform testowych i spotkań na wideokonferencjach.

Rozwój edukacji zdalnej przyśpieszyła w znacznym stopniu pandemia. Nastąpiła wówczas nagła potrzeba kontynuowania zajęć pomimo lockdownu oraz zapewnienia bezpieczeństwa zarówno uczniów jak i nauczycieli. Wtedy to wdrożono w krótkim czasie bardzo dużo nowych metod, urządzeń i programów nauczania. Jak się okazało, bardzo wiele z nich (pomimo początkowego chaosu i działania po omacku i „na szybko”) już na stałe wpisało się w polską edukację.

 

Szkoły zdalne w Polsce – wady i zalety

Czy jednak taka nauka jest równie rozwijająca jak w zwykłych szkołach i uczelniach stacjonarnych? Przyjrzyjmy się korzyściom i wyzwaniom wynikającym z nauki na odległość oraz  perspektywom rozwoju szkół zdalnych w Polsce.

 

Szkoły zdalne w Polsce – jakie mają zalety?

Korzyści szkół zdalnych:

• Elastyczność czasowa i przestrzenna: Jednym z największych atutów szkół zdalnych jest możliwość nauki w dowolnym czasie i miejscu. Uczniowie są mniej ograniczeni godzinami lekcyjnymi i mogą dostosować naukę do swojego indywidualnego harmonogramu.
• Dostęp do szerokiej gamy materiałów: Dzięki internetowi uczestnicy zajęć mają nieograniczony dostęp do różnorodnych zasobów edukacyjnych. Mogą korzystać z interaktywnych podręczników, materiałów multimedialnych, filmów, prezentacji i wielu innych materiałów.
• Indywidualizacja procesu nauczania: W szkołach zdalnych istnieje większa możliwość indywidualnego podejścia do uczniów. Nauczyciele mogą dostosować materiały i tempo nauczania do potrzeb poszczególnych uczniów, co sprzyja efektywności i lepszemu przyswajaniu wiedzy.
• Rozwój umiejętności technologicznych: Korzystanie z platform i narzędzi zdalnego nauczania pozwala uczniom rozwijać umiejętności technologiczne, które są niezwykle istotne w dzisiejszym społeczeństwie opartym na technologii.

 

Szkoły zdalne w Polsce – z jakimi trudnościami się mierzą?

Wyzwania szkół zdalnych:

• Brak bezpośredniego kontaktu: Jednym z głównych wyzwań szkół zdalnych jest utrzymywanie aktywnej interakcji między nauczycielem a uczniami oraz między uczniami samymi. Brak bezpośredniego kontaktu może wpływać na jakość komunikacji i współpracy w procesie edukacyjnym.
• Zapewnienie odpowiedniej infrastruktury: Aby szkoły zdalne mogły funkcjonować efektywnie, konieczne jest zapewnienie uczniom dostępu do niezawodnego internetu oraz odpowiednich narzędzi komputerowych. Niestety, w Polsce nadal istnieje problem z nierównym dostępem do infrastruktury technologicznej.
• Motywacja i samodyscyplina: Uczniowie uczący się zdalnie muszą być szczególnie zdyscyplinowani i odpowiedzialni za własny postęp w nauce. Brak bezpośredniej kontroli nauczyciela może wpływać na motywację uczniów i wymagać dodatkowego wsparcia ze strony rodziców.
• Trudności z przeprowadzaniem wymiernych kontroli postępów. Nawet najlepsze metody weryfikacji uczciwości podczas pisania testów nie są w stanie powstrzymać kreatywnych uczniów przed ściąganiem. Dopilnowanie, by nie korzystać z dodatkowych źródeł staje się jeszcze trudniejsze w trakcie testów online. Właśnie dlatego wiele szkół zdalnych nadal ucieka się do stacjonarnych sesji egzaminacyjnych. Uczniowie muszą pojawić się przynajmniej raz w semestrze, by zaliczyć najważniejsze testy.

 

Potrzeby społeczne uczniów

Warto rozważyć także aspekt społeczny nowych metod nauczania. Jak zawsze, trudno ocenić sprawę całkowicie pozytywnie lub negatywnie. Brak interakcji z rówieśnikami pozbawia młodych ludzi okazji do rozwijania swoich umiejętności miękkich, do zawierania przyjaźni. Trudniej rozwiązuje im się później konflikty oraz pracuje w grupie. Zamknięcie we własnym domu często odbija się także na psychice, nawet jeśli stanowi skutek dobrowolnej decyzji (a nie np. lockdownu). Brak socjalizacji przyczynia się u wielu ludzi do nasilenia objawów depresyjnych oraz długotrwałego obniżenia nastroju.

Z drugiej jednak strony, istnieje spora grupa osób, które cenią sobie samotność, a interakcje z rówieśnikami postrzegają jako niepotrzebne lub nawet stresujące. W ich przypadku nauczanie zdalnie świetnie się sprawdza, ponieważ wówczas to oni decydują, z kim chcą się spotykać i jak długo przebywają wśród ludzi. Lekcje odbywające się przez internet stanowią również wybawienie dla dzieci i nastolatków padających ofiarą bullyingu. Prześladowania rówieśników skutecznie odbierają im chęć socjalizowania się, a co dopiero skutecznego uczenia. Tacy uczniowie funkcjonują najlepiej we własnym, bezpiecznym domu.

 

Jakie są perspektywy rozwoju szkół zdalnych w Polsce?

Wraz z rosnącym znaczeniem technologii i dostępnością szerokopasmowego internetu można przewidywać, że szkoły zdalne w Polsce będą się dalej rozwijać. Podejmowane są coraz częściej i na coraz większą skalę kroki mające na celu poprawę infrastruktury technologicznej w szkołach. Dąży się także równego dostępu do edukacji dla wszystkich uczniów, na przykład poprzez udostępnianie lub wypożyczanie darmowych laptopów. Jeśli jednak Ważne jest również dążenie do doskonalenia nauczycieli w obszarze zdalnego nauczania oraz tworzenie innowacyjnych metod i narzędzi edukacyjnych.

 

Czego jeszcze brakuje w nauczaniu zdalnym?

Indywidualna pomoc

Z całą pewnością większej troski, jaką należy otoczyć uczniów. Osoby znajdujące się po drugiej stronie ekranu często traktuje się nieco przedmiotowo. Nauczyciele nie mają codziennej styczności ze swoimi wychowankami, zatem trudniej im zauważyć, co się u nich dzieje, jaka jest sytuacja ich rodzin. A właśnie taka troska stanowi bardzo ważny element edukacji. Wychowawca jest w stanie wspomóc swoją klasę nie tylko w problemach z nauką, ale także w kwestiach osobistych, rodzinnych.

Właśnie z tego powodu szkoły zdalne powinny rozszerzyć swoją funkcję opiekuńczą. Każdy uczeń powinien móc spotkać się na rozmowie 1:1 z nauczycielem lub wychowawcą. Niezbędne są także konsultacje u psychologa i pedagoga szkolnego i to z jak największą dostępnością i częstotliwością. Nasze społeczeństwo boryka się z coraz większym kryzysem psychicznym wśród dzieci i młodzieży. Nowa generacja szkół musi więc również sprostać tym obecnym problemom.

Technologie

Wciąż jeszcze wiele do życzenia pozostawiają materiały udostępniane uczniom. Niewykwalifikowana odpowiednio kadra często pracuje nadal na kserowanych zadaniach i złej jakości filmach/prezentacjach. Współczesna szkoła, a szczególnie ta zdigitalizowana, potrzebuje interaktywnych programów angażujących uczniów i zmuszających do kreatywności. Powinna także zadbać o to, by działały na wszystkich używanych przez uczniów urządzeniach, by nikt nie poczuł się wykluczony technologicznie.

 

Szkoły zdalne w Polsce – podsumowanie

Szkolnictwo zdalne w Polsce czeka jeszcze sporo wyzwań, pomimo ogromnego postępu, jaki poczyniono w ostatnich latach. Dla wielu uczniów stanowi jednak świetną alternatywę dla tradycyjnej edukacji. Szczególnie dotyczy to osób doświadczających jakichkolwiek form dyskryminacji czy prześladowania oraz uczniów niepełnosprawnych, z np. ograniczoną mobilnością. Warto zatem iść dalej w kierunku digitalizowania przynajmniej części nauki. Wpłynie to z pewnością pozytywnie na elastyczność grafików uczniów oraz pomoże im skutecznie przygotować się do życia we współczesnym świecie.