Święta – czy szkodzą psychice?
Święta Bożego Narodzenia i inne uroczystości rodzinne mogą mieć głęboki wpływ na nasze zdrowie psychiczne. Dla wielu ludzi są źródłem radości i bliskości. Nie brakuje jednak osób, które odczuwają stres i presję z nimi związaną. Święta – czy szkodzą psychice? Jak z nich korzystać, by czuć się lepiej?
Święta – czy szkodzą psychice? Radość z bycia razem
Jednym z najczęściej wymienianych pozytywnych aspektów świąt jest możliwość spędzenia czasu z rodziną i przyjaciółmi. Dla wielu osób to okazja do odbudowania relacji i stworzenia nowych wspomnień. Badania pokazują, że bliskość z innymi ludźmi poprawia nastrój, zmniejsza poczucie osamotnienia i sprzyja budowaniu wsparcia społecznego. Święta mogą też wzmacniać poczucie przynależności, co jest kluczowe dla naszego dobrostanu psychicznego.
Święta a psychika – zimowa chandra
Wiele osób narzeka, że komercjalizacja świąt odbiera im religijny i tradycyjny charakter. Choinki pojawiają się w sklepach zbyt szybko, tak samo jak ozdoby. Jednakże celebrowanie świąt nie zawsze skupia się jedynie na zakupach i oczekiwaniu na prezenty. Bardzo często podświadomie staramy się wspierać własne zdrowie psychiczne i wzmacniać odporność na jesienną i zimową chandrę. Pogoda nie zachęca do spacerów, bywa ponuro i pochmurnie. Wiele osób pracuje w takich godzinach, że w ciągu doby w ogóle nie widzą słońca. To może działać przygnębiająco. Robimy więc co możemy, by nieco „zaczarować” ten czas. Rozświetlamy domy i osiedla, by krajobraz nie wyglądał zbyt przygnębiająco, dekorujemy domy, by były bardziej przytulne. Takie zachowanie nie zawsze stanowi przywiązanie do komercji i dóbr materialnych. Bywa także sposobem radzenia sobie z nieprzychylną dla psychiki aurą.
Stres świąteczny – jak sobie radzić?
Z drugiej strony, przygotowania do świąt często wiążą się ze stresem. Poszukiwanie idealnych prezentów, organizacja spotkań rodzinnych i presja finansowa mogą prowadzić do uczucia przytłoczenia. Szczególnie osoby mające tendencję do perfekcjonizmu odczuwają dużą presję, aby wszystko przebiegło idealnie. Kluczowe w radzeniu sobie z tym stresem jest realistyczne podejście do planów oraz umiejętność proszenia o pomoc. Szczególna presja spada w tym czasie na kobiety, gdyż to je zazwyczaj obciąża się gotowaniem świątecznych potraw i wybieraniem prezentów. Nierówny podział obowiązków w rodzinach tylko podsyca nerwową atmosferę i prowadzi do licznych kłótni. A święta mają być właśnie czasem spokoju i pojednania. Lepiej zatem zawczasu rozdzielić zadania pomiędzy wszystkich uczestników świętowania. I pozwolić każdemu wykonać swoje zadania własnym sposobem.
Samotność w czasie świąt – czy da się tego uniknąć?
Dla wielu ludzi okres świąteczny podkreśla poczucie osamotnienia. Utrata bliskich, konflikty rodzinne lub brak towarzystwa mogą prowadzić do pogorszenia zdrowia psychicznego, a nawet depresji. W takich sytuacjach warto szukać alternatywnych sposobów na spędzenie świąt, np. angażując się w wolontariat, co daje poczucie celu i pozwala nawiązać nowe relacje. W większych miastach organizowane są Wigilie dla samotnych lub bezdomnych i zawsze brakuje ochotników do przygotowywania tego typu wydarzeń. Warto także zaangażować się w aktywności kulturalne, których pełno w okolicach świąt. Koncerty kolędowe, specjalne oferty kin i teatrów czy jarmarki – to wszystko może skutecznie umilić świąteczny czas wszystkim samotnym.
Święta – czy szkodzą psychice dzieci?
Dla dzieci Święta często są magicznym czasem pełnym oczekiwań i radości. Jednak zbyt duża liczba bodźców, napięta atmosfera w rodzinie czy nadmiar prezentów mogą powodować u najmłodszych frustrację i nadpobudliwość. Ważne jest, aby zadbać o spokój i rutynę, a także rozmawiać z dziećmi o ich emocjach i oczekiwaniach związanych z świętami. Choć zawsze chcemy bogato obdarować najmłodszych, lepiej się powstrzymać. W przeciwnym razie co roku będziemy budować coraz wyższe wymagania względem prezentów, którym w pewnym momencie nie już nie podołamy.
Podczas rodzinnych spotkań warto także zwrócić uwagę na to, co dzieci słyszą i czego doświadczają. Jeśli mają to być kłótnie, złośliwości, wścibskie pytania czy niestosowne zachowanie krewnych (np. przekraczanie granic dziecka), lepiej całkowicie zrezygnować z takiego „świętowania”.
Czy święta mogą pogłębiać konflikty rodzinne?
Spotkania rodzinne, choć często pełne radości, mogą też prowadzić do zaostrzenia konfliktów. Niewypowiedziane żale, dawne spory czy różnice światopoglądowe mogą przerodzić się w napięte sytuacje. W takich przypadkach kluczowe jest zachowanie szacunku dla innych i umiejętność unikania niewygodnych tematów podczas rozmów przy świątecznym stole. Oczywiście, warto dyskutować i uświadamiać się nawzajem, jednak może przy innej okazji?
Święta – czy szkodzą psychice? – Podsumowanie
Trudno jednoznacznie ocenić, czy dla dobra własnej psychiki unikać świąt, czy właśnie usilnie je celebrować. Niosą bowiem ze sobą zarówno potencjał do poprawy zdrowia psychicznego, jak i ryzyko jego pogorszenia. Kluczowym elementem jest indywidualne podejście do tego czasu. Należy znaleźć balans pomiędzy dbałością o tradycje a dbaniem o własne potrzeby.
Polecamy także:
Zakupy przedświąteczne – machina konsumpcjonizmu
Polish