ADHD u kobiet

Gdy mówimy o ADHD, najczęściej przywołujemy w wyobraźni niegrzeczne, nadpobudliwe ruchowo dzieci. Istnieje jednak spora grupa niezdiagnozowanych dorosłych, których objawy wciąż wymykają się raczkującej diagnostyce. Jak wygląda ADHD u kobiet?

 

Czym jest ADHD?

ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder), czyli zaburzenie deficytu uwagi z nadpobudliwością, jest powszechnie znane jako problem, który częściej występuje u mężczyzn niż u kobiet. Jednak naukowcy dowiedli w ostatnich latach, iż tego typu zaburzenia neurorozwojowe u kobiet są częściej niediagnozowane lub błędnie zrozumiane. W niniejszym artykule przyjrzymy się temu, jak ADHD wpływa na życie kobiet oraz jakie są jego charakterystyczne cechy u płci żeńskiej.

 

Różnice w wychowaniu

ADHD to zaburzenie neurobiologiczne, które negatywnie wpływa na utrzymanie uwagi i skupienia. Wzmaga też impulsywność oraz nadpobudliwość. Znacznie częściej diagnozowane jest u chłopców w dzieciństwie, ponieważ to właśnie przede wszystkim do chłopców dostosowane są listy objawów. W przypadku dziewcząt sprawa się zatem komplikuje, tym bardziej, iż w stosunku do nich społeczeństwo ma zupełnie inne oczekiwania. W przypadku wychowywania dziewczynek mniej jest miejsca na przebojowość, stałą aktywność fizyczną, stawia się silny nacisk na wykonywanie poleceń, cichą uległość i posłuszeństwo. Zamiast typowych u chłopców objawów nadpobudliwości, u dziewcząt ADHD może objawiać się jako tzw. „typ nieuwagi”. Wiążą się z nim trudności w koncentracji, organizacji, a także tendencja szybkiej utraty zainteresowania daną czynnością.

 

Dodatkowe trudności

Kobiety z ADHD często spotykają się z wyzwaniami, zarówno w życiu prywatnym, jak i zawodowym. Problemy z organizacją, pamięcią operacyjną i planowaniem mogą wpływać na ich efektywność w pracy, a impulsywność może skutkować podejmowaniem pochopnych decyzji. W życiu osobistym, niespokojny umysł i trudności w skupianiu się mogą prowadzić do problemów w relacjach i poczucia frustracji. Często długo nierozpoznane i nieleczone ADHD może prowadzić do zaburzeń nastroju. Kobiety nie rozumieją, skąd wynikają ich trudności, żyją w poczuciu winy lub wstydu. W efekcie mają obniżone poczucie własnej wartości i łatwo wpadają w przygnębienie.

 

ADHD u kobiet – trudne do wykrycia

Warto również wspomnieć o tzw. „efekcie maskowania” u kobiet z ADHD. Często starają się one ukrywać swoje trudności, stawiając ogromny wysiłek w zachowywanie się tak jak inni. W rezultacie może to prowadzić do opóźnionej diagnozy lub nawet niewykrycia ADHD aż do dorosłości. Istnieją również niesprzyjające czynniki społeczne i kulturowe, które wpływają na diagnozę ADHD u kobiet. Tradycja narzucająca pewne role płciowe i oczekiwania społeczne może wciąż przyczyniać się do marginalizacji lub niedoszacowania problemów, z którymi spotykają się kobiety. Brak zrozumienia ze strony społeczeństwa, utrudniony dostęp do pomocy lekarskiej, brak odpowiednich narzędzi diagnostycznych. To wszystko sprawia, iż mamy wrażenie, że ADHD u kobiet po prostu nie występuje.

 

Jak rozpoznać ADHD u kobiet? Objawy

Nie istnieje jeden, sprawdzony i ogólnie przyjęty kwestionariusz pozwalający na ostateczną diagnozę. ADHD daje różne objawy w zależności o płci, wieku, zatrudnienia, sposobu wychowania – czynniki można wymieniać w nieskończoność. My podajemy kilka przykładów często występujących u kobiet z ADHD. Jeśli stwierdzisz, że z większością poniższych punktów możesz się utożsamić, zwróć się o poradę lekarza w celu przeprowadzenia dalszej diagnostyki.

– trudności z koncentrowaniem się  nad wykonaniem jednego zadania, lub przeciwnie – tzw. hyperfocus, całkowite oddanie się jednemu zajęciu,

– potrzeba ciągłego ruchu, poruszania kończynami,

– impulsywność, nieprzemyślane decyzje,

– silne reakcje emocjonalne (np. łatwe wpadanie w złość, rozpacz),

– bałaganiarstwo, szybkie porzucanie prac porządkowych,

– częste kłopoty z pamięcią, gubienie kluczy, telefonu, zapominanie o umówionych spotkaniach,

– częste spóźnienia,

– częstsze podejmowanie ryzykownych zachowań, takich jak nadużywanie substancji aktywnych,

– trudności z nawiązywaniem stałych relacji,

– niezdolność do radzenia sobie ze stresem,

– częste poczucie przytłoczenia obowiązkami (szczególnie jeśli konieczna jest również opieka nad dzieckiem),

– wyjątkowo mocne wahania nastrojów związane z zespołem napięcia przedmiesiączkowego.

 

Co dalej?

Jeśli po dokładnym wywiadzie (który może rozciągnąć się na kilka spotkań), lekarz postawi diagnozę – ADHD, rozpocząć możemy leczenie. Polega ono przede wszystkim na terapii behawioralnej oraz na przyjmowaniu leków. Aby jednak osiągnąć oczekiwane efekty, należy przede wszystkim zaakceptować własne trudności i przestać obwiniać się o lenistwo czy złe wychowanie. Bycie łagodną i wyrozumiałą dla samej siebie działa zwykle motywująco i pozwala odbudować poczucie własnej wartości. A to kluczowe w łagodzeniu negatywnych objawów ADHD.

 

ADHD u kobiet – podsumowanie

Podsumowując, ADHD u kobiet jest tematem, który, choć dotąd zaniedbany, zyskuje na szczęście coraz większe zainteresowanie. Odkryte przez naukowców różnice w objawach w zależności od płci oraz zwiększona wiedza specjalistów dają nadzieję na skuteczniejsze diagnozy i sposoby leczenia tego zaburzenia. Wciąż jednak przed nami wiele pracy, jeśli chcemy zagwarantować kobietom z ADHD odpowiednią pomoc, wsparcie i zrozumienie. Do tego potrzebna jest jednak powszechna edukacja na ten temat, która zwiększy powszechną świadomość i tolerancję wobec ADHD.

 

Polecamy inne nasze artykuły dotyczące zdrowia psychicznego:
Trigger – co to jest?
Neuroróżnorodność 
Autyzm nie jest niebieski