Menoreksja – co to jest?
W wielu przypadkach może wyglądać jak zdrowe podejście do aktywności fizycznej. Granica pomiędzy usilnym dbaniem o formę a obsesją jest jednak cienka. Menoreksja – co to jest? Ułatwiamy rozpoznanie tego zaburzenia we wczesnym etapie, by zapobiec jego dalszym negatywnym skutkom.
Menoreksja – co to jest?
Menoreksja to termin używany do opisania specyficznego zaburzenia odżywiania, które łączy elementy anoreksji i nadmiernego wysiłku fizycznego. Osoby cierpiące na menoreksję mają silną potrzebę kontrolowania swojej wagi i sylwetki poprzez restrykcyjną dietę oraz intensywne ćwiczenia. Charakterystyczne jest przede wszystkim dla mężczyzn – stąd przedrostek „men”. Podczas gdy u kobiet stereotypowo najbardziej pożądana jest smukła sylwetka, mężczyźni odczuwają dodatkową presję budowania muskulatury. Zatem w „męskiej odmianie” zaburzeń odżywiania pojawiają się także elementy obsesyjnego skupiania się na treningach. Menoreksja nie jest oficjalnym terminem medycznym, jednak coraz częściej pojawia się w jeżyku potocznym dla podkreślenia objawów typowych dla mężczyzn.
Objawy menoreksji
Objawy menoreksji mogą być trudne do zidentyfikowania, ponieważ osoby z tym zaburzeniem często wydają się prowadzić zdrowy tryb życia. Niemniej jednak istnieje kilka charakterystycznych oznak, na które warto zwrócić uwagę:
– Nadmierna koncentracja na ćwiczeniach fizycznych – osoby z menoreksją często trenują w nadmiarze, ignorując potrzeby organizmu i zmęczenie. Ćwiczenia stają się priorytetem, nawet kosztem relacji społecznych czy pracy.
– Restrykcyjna dieta. Mimo intensywnego wysiłku fizycznego, osoby cierpiące na menoreksję często stosują diety niskokaloryczne, co prowadzi do utraty masy mięśniowej i osłabienia organizmu.
– Obsesja na punkcie wagi. Nieustanne ważenie się, lęk przed przybraniem na wadze lub odwrotnie – utratą masy mięśniowej. Częstym symptomem tego zaburzenia jest także nierealistyczna ocena własnego ciała. Body dysmorphia bywa bardzo powszechna wśród osób cierpiących na zaburzenia odżywiania.
– Nadmiernie nerwowe reakcje na zmiany w codziennej rutynie. Jeśli okoliczności nie pozwalają na standardowy reżim treningowy lub zachowanie ścisłej diety (np. podczas wyjazdów), osoba dotknięta zaburzeniami może przesadnie zareagować. Rozpacz lub wściekłość to odpowiedź na brak możliwości realizowania wewnętrznie narzuconych, wyśrubowanych standardów.
Jak rozpoznać menoreksję?
Rozpoznanie może być trudne, ponieważ osoba dotknięta tym zaburzeniem zazwyczaj ukrywa swoje nawyki lub uzasadnia je chęcią prowadzenia “zdrowego stylu życia”. Aby prawidłowo zdiagnozować menoreksję, kluczowe jest zwrócenie uwagi na niektóre sygnały ostrzegawcze, takie jak:
- Nieustanne liczenie kalorii i obsesyjne kontrolowanie spożycia jedzenia.
- Odczuwanie silnego niepokoju, jeśli z jakiegoś powodu nie można trenować.
- Ignorowanie kontuzji lub przeciążeń fizycznych w imię ciągłego wysiłku.
- Wycofanie społeczne i unikanie sytuacji związanych z jedzeniem.
- Ciągłe sprawdzanie wymiarów ciała i porównywanie zdjęć w celu zmierzenia postępów. Tak zwana „rzeźba” staje się głównym celem i sensem życia.
Sygnały od organizmu świadczące o wycieńczeniu, braku dostatecznej ilości substancji odżywczych oraz kalorii. Mogą to być zawroty głowy, chroniczne zmęczenie, anemia, kołatanie serca, wypadanie włosów itp.
Czy menoreksja może prowadzić do poważnych komplikacji zdrowotnych?
Osoby z menoreksją zazwyczaj odrzucają pomoc, tłumacząc swoje działania jako „zdrowe” czy „potrzebne dla utrzymania kondycji”. Nieleczona menoreksja może jednak prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. W wyniku przewlekłego deficytu kalorycznego i nadmiernego wysiłku fizycznego, organizm staje się osłabiony. A to może prowadzić do:
- Utraty masy mięśniowej i osłabienia kości (osteopenia, osteoporoza),
- Zaburzeń hormonalnych,
- Uszkodzeń serca, a nawet zwiększonego ryzyka nagłej śmierci z powodu niewydolności sercowej,
- Problemów z układem trawiennym, takich jak zaparcia czy biegunki, związane z nieodpowiednią dietą.
Konieczne jest zatem szybkie wykrycie i natychmiastowe przystąpienie do leczenia. Zanim problemy natury psychicznej odcisną nieodwracalne piętno na zdrowiu fizycznym.
Leczenie menoreksji
Leczenie menoreksji wymaga zintegrowanego podejścia. Łączy się wówczas metody psychologiczne, dietetyczne oraz farmakologiczne. Proces terapeutyczny koncentruje się na zmianie destrukcyjnych wzorców myślenia i zachowań, związanych zarówno z ćwiczeniami, jak i jedzeniem.
Psychoterapia – kluczową rolę w leczeniu menoreksji odgrywa terapia poznawczo-behawioralna (CBT), która pomaga pacjentowi zidentyfikować i zmienić negatywne myśli dotyczące swojego ciała oraz nawyków żywieniowych. Ważne jest też rozwijanie zdrowej relacji z aktywnością fizyczną.
Wsparcie dietetyczne – dietetyk specjalizujący się w zaburzeniach odżywiania może pomóc w opracowaniu planu żywieniowego, który będzie wspierał regenerację organizmu, przywrócenie równowagi energetycznej oraz zdrową relację z jedzeniem.
Opieka medyczna – osoby z menoreksją mogą wymagać monitorowania zdrowia fizycznego, zwłaszcza jeśli doszło do wyniszczenia organizmu. Regularne badania, kontrola hormonalna oraz wsparcie w leczeniu urazów wynikających z nadmiernego wysiłku są niezbędne. Konieczne mogą okazać się także leki i suplementy wzmacniające nadmiernie eksploatowany organizm.
Menoreksja a zdrowie psychiczne
Menoreksja, podobnie jak inne zaburzenia odżywiania, ma silny związek z zaburzeniami psychicznymi, takimi jak depresja, lęki czy niskie poczucie własnej wartości. Często to właśnie te czynniki są motorem napędzającym obsesję na punkcie wagi i ćwiczeń.
W procesie leczenia kluczowe jest więc nie tylko fizyczne przywrócenie zdrowia, ale również praca nad psychiczną kondycją pacjenta. Terapie ukierunkowane na radzenie sobie z lękiem, poprawę samooceny oraz budowanie zdrowych relacji interpersonalnych są fundamentem długotrwałego wyzdrowienia. To także obowiązek społeczeństwa, by z większą tolerancją traktować siebie nawzajem. Promowanie zdrowego stylu życia to konieczność, jednak bez zbytniej presji na dążenie do perfekcji. Wiele w tej kwestii może też poprawić walka z hejtem w internecie. Widząc negatywne komentarze można nabawić się licznych kompleksów. Tym bardziej, iż na co dzień oglądamy w sieci wymuskane obrazki idealnego życia i idealnych sylwetek influencerów.
Menoreksja – co to jest? Podsumowanie
Menoreksja to poważne zaburzenie psychiczne, które wymaga wczesnej diagnozy i odpowiedniego leczenia. Objawy, takie jak nadmierna obsesja na punkcie ćwiczeń, restrykcyjna dieta i lęk przed przybraniem na wadze, mogą prowadzić do wyniszczenia organizmu oraz problemów zdrowotnych. Skuteczne leczenie opiera się na terapii psychologicznej, wsparciu dietetycznym oraz monitorowaniu stanu zdrowia pacjenta. Konieczne jest także zwrócenie uwagi na męskie zdrowie psychiczne. Często pozostaje zbywane milczeniem, gdyż mężczyźni są mniej skorzy do rozmowy o swoich problemach. A bez szerzenia świadomości trudno normalizować leczenie tego typu zaburzeń.
Polecamy także:
Polish