Najciemniejszy miesiąc w roku
Styczeń to najciemniejszy miesiąc w roku, który wiąże się z obniżonym nastrojem, zmęczeniem i spadkiem motywacji. Przyczyny tego fenomenu leżą zarówno w biologii, jak i w naszej codziennej rutynie. Dlaczego styczeń uchodzi za najbardziej depresyjny miesiąc? Jak skutecznie zadbać o swoje zdrowie psychiczne w tym czasie?
Dlaczego styczeń to najciemniejszy miesiąc w roku?
Krótki dzień, niskie temperatury i brak słońca to główne czynniki, które sprawiają, że styczeń uchodzi za najciemniejszy miesiąc w roku. Według badań opublikowanych w czasopiśmie Environmental Health Perspectives, brak światła słonecznego wpływa na poziom serotoniny – neuroprzekaźnika odpowiedzialnego za nasze samopoczucie. W styczniu słońce w Europie Środkowej świeci średnio zaledwie 2–4 godziny dziennie, co prowadzi do zwiększonego ryzyka wystąpienia sezonowego zaburzenia afektywnego (SAD).
Ponadto, badanie przeprowadzone przez Uniwersytet w Kopenhadze wykazało, że melatonina – hormon snu – produkowana jest w większych ilościach w okresie zimowym, co może powodować uczucie zmęczenia i apatii. Kombinacja tych czynników czyni styczeń wyjątkowo trudnym okresem dla zdrowia psychicznego.
Styczeń depresyjny miesiąc – skąd to przekonanie?
Nie bez powodu wiele osób uważa, że styczeń to najbardziej depresyjny miesiąc w roku. Jednym z powodów jest pojawienie się zjawiska określanego jako Blue Monday – trzeci poniedziałek stycznia, uznawany za „najbardziej depresyjny dzień w roku”. Choć sam termin został początkowo wprowadzony w celach marketingowych, opiera się na czynnikach takich jak pogoda, poziom motywacji po świętach, i finansowe konsekwencje grudniowych wydatków.
Badania z 2020 roku opublikowane w czasopiśmie Journal of Affective Disorders wykazały, że styczniowy spadek nastroju jest często związany z zakończeniem okresu świątecznego. Po intensywnym czasie pełnym radości i spotkań z bliskimi wiele osób odczuwa pustkę oraz trudności z powrotem do codziennych zadań. Humor dodatkowo psuje nam świadomość niedotrzymania noworocznych obietnic. Mija początkowy zapał i zdajemy sobie sprawę, że nie na każdą zmianę mamy siłę, czas i odpowiednią dozę dyscypliny. Wzrasta wówczas frustracja, niezadowolenie z siebie, a czekający nas rok nie wydaje się już czasem nieskończonych możliwości.
W przypadku Polaków humoru nie poprawia także rozkład dni ustawowo wolnych. Ich największa ilość przypada na listopad, grudzień i styczeń. Po 6 stycznia następuje dość długa przerwa, ponieważ czekamy aż do Świąt Wielkanocnych. Przed nami zatem okres wytężonej pracy, co nie każdego napawa specjalnym optymizmem.
Jak zadbać o zdrowie psychiczne w zimie?
Znajdź sposób na więcej światła
Jednym z najskuteczniejszych sposobów na poprawę nastroju w styczniu jest zwiększenie ekspozycji na światło. Terapia światłem, znana również jako fototerapia, została uznana przez Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne za skuteczną metodę leczenia objawów sezonowej depresji. Spacery w południe, nawet jeśli niebo jest zachmurzone, mogą również pomóc w dostarczeniu organizmowi niezbędnej dawki światła. Warto postarać się o choć drobną dawkę promieni słonecznych nawet w trakcie pracy.
Dbaj o aktywność fizyczną
Regularna aktywność fizyczna wpływa korzystnie na produkcję endorfin i redukuje poziom kortyzolu – hormonu stresu. W styczniu warto wypróbować treningi domowe, na przykład aerobik lub jogę. Sporo energii może nam dodać także zaplanowanie krótkich wypadów na narty, snowboard czy nawet sanki.
Zwróć uwagę na dietę
Włączenie do diety produktów bogatych w witaminę D, takich jak ryby tłuste, jaja i wzbogacane produkty mleczne, może poprawić nastrój i zmniejszyć uczucie zmęczenia. Badanie opublikowane w British Journal of Psychiatry sugeruje, że osoby z niedoborem witaminy D są bardziej podatne na objawy depresji. Możemy też oczywiście wspierać się suplementacją, jednak najważniejsza jest odpowiednio zbilansowana dieta.
Medytuj, zauważaj i doceniaj
Medytacja, techniki oddechowe i praktyki mindfulness pomagają zredukować stres i poprawić nastrój. Liczne badania dowodzą, iż medytacja może zmniejszać objawy depresji i poprawiać zdolność koncentracji. W każdym dniu starajmy się także dostrzegać drobne pozytywne aspekty, za które możemy być wdzięczni. To pozytywnie nastraja i uczy pogodnego spojrzenia na własne życie.
Utrzymuj kontakty społeczne
Styczniowa izolacja może nasilać uczucie samotności. Regularne rozmowy z rodziną i przyjaciółmi – nawet w formie wirtualnej – mogą przynieść ulgę i przypomnieć, że nie jesteśmy sami.
Najciemniejszy miesiąc w roku – podsumowanie
Styczeń, jako najciemniejszy miesiąc w roku, stanowi wyzwanie dla naszego zdrowia psychicznego. Krótki dzień, brak słońca i powrót do szarej codzienności po świętach mogą obniżyć nastrój i energię. Jednakże dbanie o drobne pozytywne nawyki może skutecznie przeciwdziałać zimowej chandrze. Warto pamiętać, iż troska o siebie to inwestycja w lepsze samopoczucie, które przetrwa nawet najciemniejsze dni.
Polecamy także:
Polish