Dzień Praw Zwierząt
22 maja obchodziliśmy Międzynarodowy Dzień Praw Zwierząt. Skąd się wzięło to święto i jaka jest jego historia? Jak możemy przyczynić się do respektowania praw wszystkich stworzeń?
Dzień Praw Zwierząt
Dzień Praw Zwierząt to ważne święto obchodzone corocznie na całym świecie, mające na celu zwrócenie uwagi na prawa zwierząt oraz promowanie ich ochrony i dobrostanu. To zatem okazja do refleksji nad naszym stosunkiem do zwierząt i działań na rzecz ich lepszego traktowania. Coraz częściej zwracamy uwagę na to, w jaki sposób ludzka działalność wpływa na środowisko i stworzenia razem z nami zasiedlające ziemię.
Historia Dnia Praw Zwierząt
Początki Dnia Praw Zwierząt sięgają drugiej połowy XX wieku. Inspiracją do jego ustanowienia była Deklaracja Praw Zwierząt, uchwalona przez UNESCO w 1978 roku. Dokument ten stanowił pierwszy krok w kierunku uznania, że zwierzęta mają prawa, które powinny być respektowane przez ludzi. Z biegiem lat, coraz więcej organizacji zaczęło propagować ideę praw zwierząt, co doprowadziło do ustanowienia Dnia Praw Zwierząt jako globalnego święta. Jego celem jest podnoszenie świadomości społecznej na temat traktowania zwierząt oraz promowanie działań mających na celu poprawę ich losu.
Prawa Zwierząt
Obecnie zwierzęta mają nadane różnego rodzaju przywileje, za których ochroną stoją międzynarodowe konwencje, krajowe ustawodawstwo oraz lokalne regulacje. Do najważniejszych praw zwierząt należą:
- Prawo do życia.
- Prawo do wolności od cierpienia.
- Prawo do odpowiednich warunków życia.
- Prawo do ochrony przed wyzyskiem.
- Prawo do opieki weterynaryjnej.
Te prawa są podstawą legislacji związanej z traktowaniem zwierząt w wielu krajach, a więc mają charakter obligatoryjny. Jednakże ich egzekwowanie wciąż pozostawia wiele do życzenia. To z kolei sprawia, że szeroko zakrojone działania na rzecz ich poprawy są niezbędne.
Jakie prawa mają zwierzęta? Deklaracja UNESCO
Deklaracja Praw Zwierząt uchwalona przez UNESCO w 1978 roku posiada następującą treść:
Z uwagi na to, że każde zwierzę, jako istota żywa, ma prawa w sferze moralnej; że nieznajomość i nieuznawanie tych praw sprowadziły człowieka i prowadzą go nadal na drogę przestępstw przeciwko naturze i zwierzętom; że uznanie przez gatunek ludzki prawa innych gatunków zwierzęcych do egzystencji stanowi podstawę do współistnienia wszystkich istot żywych; że człowiek dopuścił się zbrodni wytępienia wielu gatunków zwierzęcych i że nadal istnieje ta sama groźba; że poszanowanie zwierząt przez człowieka wiąże się z poszanowaniem ludzi między sobą i że już od najmłodszych lat należy uczyć człowieka obserwować, rozumieć, szanować i kochać zwierzęta…
Niniejszym obwieszcza się
Art.1.
Wszystkie zwierzęta rodzą się równe wobec życia i mają te same prawa do egzystencji.
Art.2.
a) każde zwierzę ma prawo do szacunku
b) człowiek, jako gatunek zwierzęcy, nie może rościć sobie prawa do tępienia innych zwierząt lub do ich wyzyskiwania. Ma natomiast obowiązek wykorzystania całej swej wiedzy w służbie zwierząt,
c) każde zwierzę ma prawo oczekiwać od człowieka poszanowania, opieki i ochrony.
Art.3.
a) żadne zwierzę nie może być przedmiotem maltretowania i aktów okrucieństwa
b) jeśli okaże się, że zwierzę musi być zabite, należy je uśmiercić szybko, nie narażając je na ból i trwogę.
Art.4.
Każde zwierzę, które należy do gatunku dzikiego, ma prawo do życia na wolności w swym naturalnym otoczeniu, ziemskim, powietrznym lub wodnym oraz prawo do rozmnażania się. Każde pozbawienie wolności, choćby w celach edukacyjnych, jest z tym prawem sprzeczne.
Art.5.
a) każde zwierzę należące do gatunku, które żyje zazwyczaj w środowisku ludzkim, ma prawo żyć i rosnąć zgodnie z rytmem i warunkami życia i wolności właściwymi dla swego gatunku,
b) każde zakłócenie tego rytmu i tych warunków przez człowieka w celach merkantylnych jest z tym prawem sprzeczne.
Art.6.
a) każde zwierzę, które człowiek wybrał na swego towarzysza, ma prawo żyć tak długo, jak długo pozwala na to jego gatunkowa natura,
b) porzucenie zwierzęcia jest aktem okrutnym i nikczemnym.
Art.7.
Każde zwierzę pracujące ma prawo do pewnych ograniczeń czasu i intensywności tej pracy, do odpowiedniego wyżywienia i odpoczynku.
Art.8.
a) doświadczenia na zwierzętach, które wiążą się z cierpieniem fizycznym i psychicznym niezgodne są z literą prawa zwierząt, zarówno w wypadku doświadczeń medycznych, naukowych, handlowych, jak i wszystkich innych,
b) należy rozwijać i stosować w tym celu zastępcze metody techniczne.
Art.9.
Jeśli człowiek hoduje zwierzę w celach żywnościowych, należy je karmić, hodować, przewozić i zabijać, nie narażając go na niepokój i ból.
Art.10.
a) żadne zwierzę nie może służyć rozrywce człowieka,
b) wystawianie zwierząt na pokaz oraz widowiska z udziałem zwierząt narażają na szwank godność zwierzęcia.
Art.11.
Każdy akt prowadzący do zabicia zwierzęcia bez koniecznej przyczyny jest mordem, czyli zbrodnią przeciwko życiu.
Art.12.
a) każdy akt prowadzący do uśmiercenia dużej ilości zwierząt dzikich jest masowym morderstwem, czyli zbrodnią przeciwko gatunkowi,
b) zanieczyszczenie i niszczenie środowiska naturalnego sieje śmierć.
Art.13.
a) zwierzę martwe należy traktować z poszanowaniem,
b) sceny przemocy, której ofiarą padają zwierzęta, nie powinny mieć wstępu na ekrany kin i telewizji, chyba, że mają inny cel poza samym tylko pokazywaniem, jak gwałci się prawa zwierząt.
Art.14.
a) stowarzyszenia ochrony i opieki zwierząt powinny mieć reprezentantów na szczeblu rządowym,
b) prawa zwierząt powinny być rozpowszechniane na równi z prawami człowieka.
Sposoby Ochrony Zwierząt
Obchody Dnia Praw Zwierząt mogą przybierać różne formy, a ich celem jest promowanie działań na rzecz ochrony zwierząt. Jakie jednak działania powinniśmy podejmować? Oto kilka sposobów, w jakie można celebrować to święto i jednocześnie przyczynić się do poprawy losu wielu stworzeń:
Edukacja i świadomość
Organizowanie warsztatów, seminariów oraz kampanii edukacyjnych, które mają na celu zwiększenie świadomości społecznej. Wciąż mamy do czynienia z nadmierną znieczulicą w stosunku do dobrostanu zwierząt, szczególnie na obszarach wiejskich.
Wolontariat
Kolejnym pomysłem jest angażowanie się w pracę na rzecz schronisk, organizacji non-profit zajmujących się ochroną zwierząt oraz inicjatyw lokalnych. Tego typu instytucje w większości przypadków borykają się z problemami finansowymi, zatem nie mają zbyt dużej siły przebicia.
Adopcja
Dodatkowo, ważne jest zachęcanie do adopcji zwierząt ze schronisk zamiast kupowania ich w hodowlach. To pozwala ograniczyć ilość pseudohodowli oraz przeciwdziała nadmiernemu zapełnieniu przytulisk.
Aktywizm
Udział w demonstracjach, petycjach oraz działaniach lobbyingowych mających na celu wprowadzenie i egzekwowanie lepszych praw dla zwierząt to również świetny pomysł. Niestety zapewnienie lepszych warunków życia zwierzętom hodowlanym oraz odejście od testów na nich generuje spore koszty. Tak więc tylko usilne naciski są w stanie zmusić firmy do inwestowania w tego typu zmiany.
Odpowiedzialna konsumpcja
Warto postawić wybór produktów pochodzenia zwierzęcego z certyfikatami dobrostanu, a także ograniczenie spożycia mięsa i innych produktów odzwierzęcych. Zmniejszenie popytu jest jedną z najskuteczniejszych metod wywierania wpływu na wielkie korporacje. Warto więc stosować ją jak najczęściej.
Kto Chroni Prawa Zwierząt?
Ochroną praw zwierząt zajmują się różnorodne organizacje i instytucje na całym świecie. Na poziomie międzynarodowym, ważną rolę odgrywają np. World Animal Protection, PETA (People for the Ethical Treatment of Animals), oraz Humane Society International. Ich działania obejmują kampanie edukacyjne, interwencje prawne, ratowanie zwierząt oraz lobbowanie na rzecz lepszego ustawodawstwa.
W poszczególnych krajach funkcjonują także lokalne organizacje non-profit, które działają na rzecz ochrony zwierząt. W Polsce są to m.in. Fundacja Viva!, Towarzystwo Opieki nad Zwierzętami (TOZ) oraz Otwarte Klatki. Organizacje te prowadzą różnorodne projekty, w tym kampanie przeciwko hodowlom przemysłowym, interwencje w przypadkach znęcania się nad zwierzętami oraz edukację społeczną.
Ponadto, ochrona praw zwierząt jest wspierana przez instytucje rządowe. W wielu krajach istnieją specjalne departamenty lub sekcje w ramach ministerstw rolnictwa lub środowiska, które zajmują się kwestiami związanymi z dobrostanem. Ważną rolę odgrywają również służby weterynaryjne, które monitorują przestrzeganie przepisów dotyczących traktowania zwierząt.
Czy w Polsce jest Rzecznik Praw Zwierząt?
W Polsce nie istnieje formalnie ustanowiona funkcja Rzecznika Praw Zwierząt na szczeblu rządowym, analogiczna do Rzecznika Praw Obywatelskich. Niemniej jednak, często powstają inicjatywy mające na celu powołanie takiej instytucji. Dodatkowo wiele organizacji prozwierzęcych oraz polityków podejmuje działania mające na celu stworzenie takiego stanowiska. Obowiązkami rzecznika byłoby monitorowanie i egzekwowanie praw zwierząt, a także reprezentowanie ich interesów w dyskusjach legislacyjnych. Aktualnie, w Polsce prawa zwierząt są chronione przez ustawodawstwo, w tym także Ustawę o ochronie zwierząt z 1997 roku. Egzekwowanie tych przepisów leży w gestii służb weterynaryjnych oraz organów ścigania. Mimo to, pojawiają się liczne głosy, że brak specjalnego rzecznika praw zwierząt ogranicza skuteczność ochrony i egzekwowania praw zwierząt.
Dzień Praw Zwierząt – Podsumowanie
Dzień Praw Zwierząt to nie tylko okazja do refleksji nad naszym stosunkiem do innych żywych stworzeń, ale także do podejmowania konkretnych działań na rzecz ich ochrony. Ważne jest też zwiększenie świadomości społecznej oraz aktywne zaangażowanie się w inicjatywy mające na celu poprawę warunków ich życia. Dzięki temu możemy przyczynić się do stworzenia bardziej sprawiedliwego świata, w którym prawa zwierząt będą respektowane.
Polecamy także:
Kiedy wziąć urlop w 2024 roku?
Polish