Psychowashing w pracy
Oferty pracy prześcigają się w gwarantowanych benefitach pracowniczych. Wśród nich królują ostatnio różne formy wsparcia psychicznego zatrudnionych. Czy pracodawcy rzeczywiście dbają o nasz mentalny wellbeing? Jak działa psychowashing w pracy?
Praca, w której spędzamy 1/3 doby, ma ogromny wpływ na naszą psychikę i ogólne samopoczucie. Obecnie często zwraca się uwagę na warunki pracy – nie tylko na fizyczne, ale także mentalne obciążenie. Pracodawca jest zobowiązany dbać o dobrostan swojej załogi, jednak trudno o wartościowe i konstruktywne strategie w tym temacie. Pojawił się zatem nowy problem naszych czasów – psychowashing w miejscu pracy. Zjawisko to polega na subtelnej manipulacji, której celem jest ukrywanie problemów związanych z nadmiernym obciążeniem psychicznym załogi. To kreowanie pozorów zorientowania na dobro pracownika, decydowanie się na nieskuteczne półśrodki i fałszywe zapewnianie o poszukiwaniach nowych rozwiązań.
Psychowashing w pracy – pozory troski
Psychowashing w pracy obejmuje różne techniki, które mają na celu zniekształcanie rzeczywistości i tworzenie pozorów, iż pracownicy są szczęśliwi, zadowoleni i zdrowi psychicznie. Firmy często promują się na orędowników wellbeingu. Podejmują jednak kroki, które tylko wydają się dbaniem o dobro zatrudnionych. W rzeczywistości są jedynie maskowaniem rzeczywistych problemów. Obejmuje to np. organizowanie jednorazowych warsztatów na temat radzenia sobie ze stresem, wydawanie kolorowych broszur z poradami na temat równowagi życia prywatnego i zawodowego, oraz promowanie „kultury pozytywnego myślenia”. Większość z powyższych pomysłów i porad pracownicy są w stanie sami znaleźć chociażby w internecie. To zatem strategia niezbyt odkrywcza i mało skuteczna, ale wymagająca najmniejszych nakładów.
Powyższe pomysły firm nie wnoszą niczego konstruktywnego i właściwie nie mają wnosić. Są działaniem nastawionym wyłącznie na stwarzanie pozorów. Podejmuje się je, by móc się pochwalić przyjaznym środowiskiem pracowniczym, uniknąć posądzenia o mobbing lub by najniższym kosztem spełnić obietnice dotyczące benefitów pracowniczych.
Psychowashing w pracy – wszechobecna presja
Firmy często mają ogromne oczekiwania, wymagając od pracowników elastyczności, mobilności i nieustannego zaangażowania. Presja wynikająca z tych licznych wyzwań może prowadzić do problemów zdrowia psychicznego. Pracownicy cierpią wówczas na przewlekły stres, wypalenie zawodowe, przemęczenie, co z kolei prowadzi do stanów lękowych czy nawet depresji. Psychowashing próbuje ukryć te problemy, tworząc pozory, że wszyscy pracownicy są szczęśliwi i produktywni, nawet jeśli w rzeczywistości czują się wyczerpani. Wywieszanie haseł motywacyjnych, przybijanie sobie piątek podczas briefingu i organizowanie wykładów dotyczących panowania nad stresem wydaje się być nakładaniem plastra na odciętą kończynę. Realnym rozwiązaniem byłoby w takich przypadkach tylko gruntowne odbudowanie firmowych strategii oraz oczyszczenie atmosfery. Wiele przedsiębiorstw generuje dobre wyniki, bazując przede wszystkim na wyścigu szczurów i toksycznych metodach motywacyjnych. W ich przypadku wyłącznie całkowita zmiana mentalności kierownictwa i praca u podstaw jest w stanie cokolwiek naprawić.
Jak radzić sobie z psychowashingiem?
Świadomość psychowashingu w miejscu pracy jest pierwszym krokiem do przeciwdziałania temu zjawisku. Pracownicy powinni być uważni na sygnały, które wskazują na manipulację, takie jak przesadne podkreślanie sukcesów firmy kosztem zdrowia psychicznego pracowników, ignorowanie problemów związanych ze stresem i nadmierną presją, oraz brak rzeczywistych działań mających na celu poprawę zdrowia psychicznego pracowników.
Ponadto, ważne jest, aby pracownicy czuli się swobodnie w rozmawianiu z przełożonymi o swoich obawach związanych z pracą. Firmy, które rzeczywiście dbają o zdrowie psychiczne swoich pracowników, powinny tworzyć bezpieczne przestrzenie do wyrażania uczuć i oferować wsparcie w postaci programów wellness, dostępu do specjalistycznej pomocy psychologicznej oraz edukacji na temat zdrowego radzenia sobie ze stresem.
Jeśli żadne rozmowy, prośby i wnioski nie przynoszą skutku, ostatecznym rozwiązaniem jest tzw. whistleblowing. Poszkodowany pracownik, który dostrzega nierozwiązany problem, może wejść w rolę sygnalisty. Zgłasza odpowiednim instytucjom dostrzeżone zaniedbania, korzystając ze specjalnych narzędzi komunikacyjnych dostępnych w internecie. Pamiętajmy, iż psychowashing może w niektórych przypadkach zostać uznany za formę mobbingu. Rodzi więc poważne konsekwencje dla kadry zarządzającej i całej organizacji. Nie należy zatem wahać się, jeśli zauważymy rażące zaniedbania, które świadomie zamiata się pod dywan. Zawsze jednak przed podjęciem radykalnych kroków spróbujmy zgłosić swoje uwagi do działu kadr lub przesłać je bezpośrednio do zarządu.
Część tego typu praktyk nie ma jednak charakteru zaplanowanej strategii skierowanej przeciwko pracownikom. Wielu managerów może nie zdawać sobie sprawy, że ich działania noszą pewne znamiona psychowashingu. Wówczas kluczowa jest jasna komunikacja i natychmiastowa informacja zwrotna. Warto także aktywnie przyczyniać się do szerzenia edukacji na temat zakazanych praktyk psychologicznych, jakie mogą być stosowane w miejscach pracy. Dzięki temu zarówno pracownicy jak i pracodawcy będą wiedzieli, na jakie symptomy i zachowania zwracać uwagę.
Psychowashing w pracy – podsumowanie
Psychowashing w miejscu pracy bywa bardzo dobrze ukrytą formą manipulacji. Jednakże zwiększona świadomość oraz otwarta komunikacja na linii pracownik – pracodawca/manager mogą pomóc w przeciwdziałaniu temu zjawisku. Wszyscy mamy prawo do zdrowego środowiska pracy, które dba o nasz psychiczny i fizyczny dobrostan. Rynek pracy powinien zatem być gotowy na to, że pracownicy zgłoszą bez wahania wszelkie próby wdrażania psychowashingu.
Chcesz wiedzieć więcej na ten temat? Przeczytaj nasze pozostałe artykuły:
Lying flat czyli wielka rezygnacja
Polish