Syndrom tall poppy – co to?
Często odnosząc sukcesy, musimy mierzyć się ze społecznym odrzuceniem, niechęcią i zazdrością. Jak się okazuje, jest to powszechne zjawisko określane jako syndrom tall poppy. Co to jest? Kogo najczęściej dotyka? Jak sobie z nim radzić?
Syndrom tall poppy – co to?
Syndrom tall poppy (w dosłownym tłumaczeniu – zespół wysokiego maka) jest psychologicznym zjawiskiem, które występuje w społeczeństwie i dotyczy osób wybijających się ponad przeciętność. Jest to termin pochodzący z kultury anglosaskiej, gdzie wysoka roślina, taka jak mak czy chaber, symbolizuje jednostkę wyróżniającą się na tle innych. Syndrom określa tendencję do obniżania, krytykowania lub ograniczania sukcesów i osiągnięć innych, szczególnie jeśli wyróżniają się oni w danej dziedzinie.
Skąd bierze się zazdrość?
Syndrom tall poppy wynika przede wszystkim z zazdrości, potrzeby rywalizacji oraz niechęci w stosunku do widocznych sukcesów innych ludzi. Osoby dotknięte tym syndromem często odczuwają niezadowolenie ze swojego własnego życia lub brak spełnienia, co powoduje, że stają się bardziej skłonne do oceniania, krytykowania i deprecjonowania innych, którzy odnoszą sukcesy. Dodatkowo, odnoszącej sukces części społeczeństwa przypisuje się nadzwyczajne szczęście lub uprzywilejowaną pozycję (np. bogaci rodzice). W wielu przypadkach podejrzewa się ich także o stosowanie nieuczciwych praktyk (np. łapówki, nepotyzm, wykorzystywanie znajomości).
Dowartościowanie kosztem innych
Wielu badaczy uważa, że syndrom tall poppy wynika z naturalnej tendencji ludzi do porównywania się z innymi i dążenia do utrzymania równowagi społecznej. Gdy jedna osoba wyróżnia się na tle innych, może to wywołać poczucie zagrożenia lub utraty własnej wartości u innych jednostek. W rezultacie, zamiast cieszyć się sukcesem czy osiągnięciami innych, osoby dotknięte syndromem tall poppy starają się „zepchnąć te osoby na dół”, by samym sobie przywrócić lepsze samopoczucie. Odczuwają wówczas mniejsze wyrzuty sumienia z powodu własnego zmarnowanego potencjału.
Syndrom tall poppy – co to? Trudno wszystkim dogodzić
Syndrom może bardzo deprymująco działać także na osoby będące obiektem zazdrości. Wybitne osiągnięcia i zdobywane bogactwo prowadzi często do społecznego ostracyzmu, utraty dawnych przyjaźni oraz odbierania nadmiernej krytyki. „Wysokie maki” bardzo często stają się obiektem pogardy za najmniejsze przewinienia lub potknięcia. Bardzo często dosłownie „patrzy im się na ręce”, czego dowodem są obecnie wiecznie obserwowani celebryci. Często zwraca się także uwagę na sfery życia, których sukces akurat nie dotyczy. Kobiety odnajdujące się w biznesie krytykowane są za brak dziecka lub za niepoświęcanie mu całości swojego czasu. Mężczyznom także zarzuca się niedostateczne zaangażowanie w sprawy rodzinne. Jeśli jednak sytuacja się odwraca i oboje odnoszą sukces na prywatnym polu, otoczenie zwraca nadmierną uwagę na brak osiągnięć w pracy zawodowej. Stała krytyka ze strony otoczenia działa bardzo demotywująco i może znacznie obniżać poczucie własnej wartości takich osób.
Zazdrość w pracy
Szczególnie niepokojąco przedstawia się oddziaływanie zazdrości w miejscach pracy. Zazwyczaj firmy reklamują się jako środowiska przyjazne rozwojowi oraz promujące ambitne jednostki. Jednakże często zdarza się, iż sukces konkretnej osoby wygląda jak zagrożenie w oczach współpracowników lub nawet zwierzchników. Nadmierną pracowitość odbiera się jako zawyżanie norm. Kreatywność i własne zdanie jako kwestionowanie ustalonych zasad. Często w korporacyjnym środowisku istnieje tak duży strach przed utratą wysokiego stanowiska, że wszelkie ambitne jednostki się zawczasu „ucisza” lub zwalnia. Zatem, bardzo przewrotnie, środowisko pracy często umacnia złe nawyki związane z syndromem tall poppy.
Syndrom tall poppy – co to? Jak pokonać zazdrość?
Aby przeciwstawić się syndromowi tall poppy, ważne jest rozwijanie empatii, szacunku i wsparcia dla sukcesów innych osób. Warto jednak zacząć od siebie i przepracować własne problemy, które mogą stać za niechęcią do tych, którzy odnieśli sukces. Wzmacnianie poczucia własnej wartości i budowanie pewności siebie może pomóc w radzeniu sobie z zazdrością i potrzebą poniżania innych osób. Należy także sobie uświadomić, iż sukces jednej osoby nie oznacza porażki innych – na różnych polach każdy może osiągnąć własne cele i poczuć spełnienie. Czasem jednak trudności z przegnaniem chorobliwej zazdrości są tak duże, że nie może obyć się bez odpowiedniej terapii. Niskie poczucie własnej wartości może prowadzić do coraz większej niechęci wobec innych osób. A to może w końcu przełożyć się na destrukcyjne i niebezpieczne zachowania.
Zapraszamy do lektury naszych innych artykułów dotyczących nowych słów funkcjonujących w codziennej mowie:
Polish