Uzależnienie od kredytów
Kredyty są niezwykle użytecznym narzędziem finansowym. Pozwalają ludziom realizować cele życiowe, takie jak zakup mieszkania, samochodu czy edukacja. Jednakże mogą też prowadzić do poważnych konsekwencji. Uzależnienie od kredytów – czy to choroba?
Uzależnienie od kredytów – Czy pożyczanie pieniędzy to choroba?
Pytanie to jest obiektem dyskusji w wielu kręgach. Istnieje pogląd, że nadmierne pożyczanie pieniędzy, zwłaszcza w sytuacjach, gdy staje się to nawykiem trudnym do kontrolowania, może być traktowane jak uzależnienie. Rozpoznać je można, gdy zaciągane pożyczki nie są przeznaczane na ważne inwestycje, a raczej na zachcianki lub pokrycie drobnych codziennych wydatków. Kredyty stają się nałogiem takim samym jak alkoholizm, uzależnienie od hazardu czy pracy. Bywa o tyle trudny do rozpoznania, że niektórzy wpadają w spiralę długów, próbując zwyczajnie uniknąć biedy. Należy zatem rozstrzygnąć, czy kolejne pożyczki wynikają z wewnętrznego przymusu, czy trudnej sytuacji finansowej.
Jak nazywa się uzależnienie od kredytów?
Uzależnienie od pieniędzy nazywane jest czasem “chorobą kompulsywnego zadłużania się”. Coraz częściej pojawia się nazwa „kredytoholizm”. Zagraniczne źródła nazywają problem „debt addiction” – uzależnienie od zadłużenia oraz klasyfikują go jako jedno z zaburzeń o charakterze finansowym (money disorder).
Przyczyny uzależnienia od kredytów
Przyczyn może być wiele i właściwie każdy przypadek jest inny. Istnieje jednak kilka czynników, które znacznie zwiększają prawdopodobieństwo uzależnienia się od różnego rodzaju pożyczek.
Brak edukacji finansowej oraz brak kontroli nad wydatkami. Wielu ludzi nie ma wystarczającej wiedzy na temat zarządzania finansami. Brak podstawowej wiedzy w tym temacie może prowadzić do podejmowania impulsywnych decyzji finansowych, w tym całkiem zbędnego zapożyczania się. Kredyty stają się wtedy ratunkiem, który pozwala kontynuować takie zachowania.
Presja społeczna. W społeczeństwie, w którym konsumpcjonizm jest promowany jako droga do szczęścia i sukcesu, ludzie często czują presję, aby dorównać standardom życia innych osób. To może prowadzić do zadłużania się, aby utrzymać pozory lepszej sytuacji finansowej.
Łatwy dostęp do kredytów. Banki i instytucje finansowe oferują coraz łatwiejszy dostęp do kredytów, co może kusić ludzi do korzystania z nich nawet wtedy, gdy nie są one potrzebne. Drobnych pożyczek udziela się niemal od ręki, bez potrzeby dokonywania skomplikowanych formalności. Jeśli zatem kolejne oferty kredytowe kuszą na każdym kroku, trudniej jest się im oprzeć.
Współistniejące nałogi lub zaburzenia nastroju. Chwilowy, większy zastrzyk finansowy może otwierać przed nami nowe możliwości i w ten sposób wywoływać pozytywne emocje. Osobom cierpiącym na depresję lub różnego rodzaju nerwice właśnie taka poprawa nastroju może wydać się niezwykle kusząca. Szczególnie jeśli mają tendencję do zakupoholizmu. Wszak napływ pieniędzy daje ogrom okazji do poprawiających humor inwestycji (większych lub mniejszych).
Uzależnienie od kredytów – konsekwencje
Zadłużenie. Najbardziej oczywistą konsekwencją jest ciągłe narastanie długu. Im więcej kredytów bierze się na spłatę poprzednich zobowiązań, tym większe staje się zadłużenie.
Stres finansowy. Osoby uzależnione od kredytów często doświadczają chronicznego stresu związanego z ich sytuacją finansową. Nieustannie martwią się o spłatę zobowiązań i związanie końca z końcem. To z kolei pogłębia problem wskazany poniżej.
Problemy natury fizycznej i psychicznej. Stres związany z zadłużeniem może prowadzić do licznych konsekwencji zdrowotnych, przede wszystkim związanych z układem krwionośnym. Może pojawić się nadciśnienie i zaburzenia pracy serca. Życie w ciągłym napięciu pogłębia też problemy psychiczne. Znaczenie utrudnia walkę z depresją i może nasilić objawy innych schorzeń.
Jak pomóc osobie uzależnionej od kredytów?
Jeśli zauważysz, że ktoś w Twoim otoczeniu jest uzależniony od kredytów, ważne jest, aby oferować wsparcie. Oto kilka sposobów, jak można pomóc takim osobom:
Zaproponuj wsparcie mentalne. Nie pożyczaj pieniędzy, ponieważ to może spowodować pogorszenie problemu. Osoby dotknięte nałogami często potrzebują zwyczajnej obecności drugiego człowieka, by poczuć się pewniej i by móc prosić o pomoc.
Słuchaj bez oceniania. Zwykła rozmowa i zaakceptowanie problemów drugiej osoby bez zbędnych uwag i potępiania jej zachowania może przynieść ogromną ulgę.
Podziel się wiedzą. Dziel się informacjami na temat zarządzania finansami i oszczędzania. Możesz pomóc odszukać działającą w okolicy firmę zajmującą się konsolidacją długów.
Poszukaj terapeuty. Większość nałogów wymaga pomocy specjalisty. Chory musi nauczyć się radzić sobie ze swoimi emocjami i w zdrowy sposób rozwiązywać swoje problemy. Terapia jest zazwyczaj najlepszym i najskuteczniejszym remedium. Zaproponuj osobie uzależnionej pomoc w znalezieniu psychologa specjalizującego się w walce z nałogami.
Zaproponuj blokadę kredytów. Porozmawiaj z uzależnionym o opcji zablokowania możliwości brania kredytów. Będzie to zewnętrzne ograniczenie, które powstrzyma kredytoholika przed kompulsywnym zwiększaniem swoich długów.
Jak zablokować dostęp do chwilówek?
Dostęp do chwilówek można utrudnić na przykład poprzez zastrzeżenie kredytowe w BIK. Wówczas usługodawcy nie udzielą żadnej pożyczki na nasze dane. Oczywiście dopóki dostęp nie zostanie odblokowany. Nie jest to zatem rozwiązanie idealne, jednak wydłuża proces wnioskowania o pożyczkę. Jest szansa, że uzależniony zdąży w tym czasie ochłonąć i odzyskać panowanie nad swoimi odruchami. W podobny sposób działa zamknięcie kont w serwisach pożyczkowych. Jeśli uzależniony posiada konto w serwisach udzielających chwilówek, należy je jak najszybciej zamknąć. Zdobycie kolejnego zastrzyku gotówki nie będzie już tak łatwe i szybkie jak zwykle, co może choć trochę zniechęcić nałogowca.
Branie kredytów – choroba czy zwykła nierozwaga?
Istnieją oczywiście osoby, które wpadają w pułapkę długów ze względu na własną nieodpowiedzialność. Często bez namysłu spełniają swoje zachcianki lub niezbyt uważnie czytają warunki udzielenia pożyczek. Bardzo często próbują żyć ponad stan, ponieważ kieruje nimi zazdrość lub chęć imponowania otoczeniu. Później zaczynają spłacać jedne zobowiązania za pomocą innych.
U części osób rozwija się jednak prawdziwy nałóg, który zmienia zaciąganie pożyczek w kompulsję. Sama czynność zaczyna być przymusem, jednym z niewielu źródeł przyjemności. Zadowolenie jest jednak krótkie, a pobieranie pieniędzy musi być powtarzane w coraz krótszych odstępach czasu. Tutaj zwykłe napominanie nie pomoże odzyskać choremu kontroli.
Uzależnienie od pożyczek – Leczenie
Tak jak już wspominaliśmy, uzależnienie od pożyczek, podobnie jak inne nałogi wymaga odpowiedniej terapii. Stoją bowiem za nim zazwyczaj poważne problemy natury emocjonalnej. Psychoterapia, zajęcia w grupach wsparcia oraz nauka zdrowych nawyków finansowych są w stanie pomóc w pokonaniu tego problemu. Leczenie (tak jak w przypadku większości uzależnień) trwa zwykle całe życie i wymaga ciągłej dbałości o własny dobrostan psychiczny.
Podsumowanie
Uzależnienie od kredytów i pożyczek to złożony problem, który wymaga zrozumienia i wsparcia ze strony otoczenia. Edukacja finansowa, rozpoznanie problemu oraz odpowiednie działania mogą pomóc w uniknięciu i pokonaniu tego rodzaju uzależnień. Pomoc bliskich oraz profesjonalna interwencja (psychologa lub psychiatry) są kluczowe w leczeniu tego problemu.
Polecamy także:
Komornicy: Kluczowe zasady i prawa dla dłużników i wierzycieli
Polish